W domyślnym presecie moduły zorganizowane są w trzy grupy funkcjonalne: techniczną, korekcji koloru oraz efektów. Możesz albo przeglądać wszystkie moduły na jednej, długiej liście, albo kliknąć na nagłówku grupy, wyświetlając tylko jej elementy.
Grupa techniczna zawiera wszystkie moduły, powiązane ze sprzętem: optyką, sensorem, wejściowymi/wyjściowymi przestrzeniami kolorów oraz różnymi formami odtworzenia sygnałów (światła, szum, itd.)
| Ten moduł eliminuje część artefaktów bandingu, mogących się pojawić podczas eksportu zmiennoprzecinkowych, 32-bitwych danych darktable do formatu wykorzystującego dyskretne 8- lub 16-bitowe liczby całkowite do wyświetlenia lub eksportu do pliku. |
|
Banding (pasmowanie) to problem, powstający przy redukcji zdjęcia do niższej głębi bitowej (downsamplingu). Downsampling występuje regularnie, kiedy darktable wyświetla bądź eksportuje wynik do sekwencji. Dla uniknięcia bandingu możesz aktywować ten moduł. Ponieważ dithering zużywa dużo zasobów, domyślnie jest wyłączony.
Choć banding nie jest dziedzicznym problemem żadnego modułu darktable, część modułów może go wywoływać z racji przejścia jasności na obrazie. Dithering dla redukcji artefaktów warto więc używać z takimi modułami, jak winietowanie oraz filtr połówkowy (p. Sekcja 3.4.3.3, „Winietowanie” i Sekcja 3.4.2.19, „Filtr połówkowy”). Moduł jest szczególnie przydatny dla zdjęć z rozciągniętymi homogenicznymi obszarami, takimi jak bezchmurne niebo. Na możliwość pojawienia się artefaktów warto również zwrócić uwagę, stosując maskę gradientową (p. „gradient”).
Spoglądanie z pewnej odległości na zdjęcie, poddane ditheringowi w niskiej głębi bitowej (na przykład „floyd-steinberg 1-bit czarno-biały”) da wrażenie homogenicznego zdjęcia w skali szarości. W darktable próbujemy naśladować to wrażenie, kiedy patrzysz na oddalone zdjęcie w środkowym panelu, w oknie nawigacyjnym oraz przy miniaturkach. Osiągamy to poprzez dithering tych obrazów w dużej ilości poziomów szarości. Zauważ, że w konsekwencji histogram – wywiedziony z okna nawigacyjnego – pokaże zwiększoną liczbę poziomów i nie będzie pasował do obrazu wyjściowego.
To pole określa metodę ditheringu. Wspierane jest rozproszenie błędu Floyda-Steinberga – z częścią typowych wyjściowych głębi bitowych – oraz szum losowy. Metoda Floyda-Steinberga rozkłada równo błędy kwantyzacji na piksele sąsiadujące, podczasgdy szum losowy dodaje po prostu pewien poziom losowości w celu przełamania ostro rysowanych zakresów tonalnych. Domyślne ustawienie to „automatyczny floyd-steinberg”, ustawiany automatycznie do pożądanego formatu wyjściowego.
Widoczność poniższych przykładów może zależeć od jakości twojego monitora lub jakości wydruku.
|
Artefakt bandingu, spowodowany winietowaniem (100% wycinek z 8-bitowego PNG; efekt przerysowany poprzez podkreślenie kontrastu). | |
|
Ten sam obszar obrazu, przetworzony jak wcześniej, ale z aktywowanym ditheringiem Floyda-Steinberga. |
|
Moduł zarządza profilami wyjściowymi dla eksportu oraz sposobem odzorowania barw podczas mapowania pomiędzy różnymi przestrzeniami kolorów. darktable posiada predefiniowane profile sRGB, AdobeRGB, XYZ oraz liniowy RGB, ale możesz wyposażyć go we własne, umieszczając
je w |
|
Profil wyjściowego koloru można określić w dwóch miejscach: w tym module i w panelu eksportu w trybie stołu podświetlanego (p. Sekcja 2.3.14, „Eksportuj zaznaczone”).
Ustawia sposób odwzorowania barw dla wyjścia/eksportu. Szczegółowy opis zawiera Sekcja 3.2.6.3, „Sposób odwzorowania barw”).
Tylko renderowanie z LittleMCS2 daje wybór sposobu odwzorowania barw. Opcja jest ukryta, jeśli korzystasz z wewnętrznych procedur darktable. Renderowanie z CMS2 aktywowane jest w oknie preferencji (p. Sekcja 8.6, „Przetwarzanie”).
Ustawia profil koloru dla wyjścia/eksportu, wymuszając na darktable rendering zgodnie z tym ustawieniem. O ile pozwala na to format pliku, darktable osadzi w nim dane profilu – umożliwi to innym aplikacjom ich odczyt w celu poprawnej interpretacji kolorów.
Ponieważ nie wszystkie aplikacje, na przykład przeglądarki obrazów, obsługują profile kolorów, zasadniczo dobrze jest trzymać się sRGB jako domyślnego profilu wyjściowego. Innych profili używaj tylko w ostateczności i gdy wiesz, co robisz.
Z racji konstrukcji matryc cyfrowych przepalone światła tracą informację o kolorze. Najczęściej występują jako punkty białe lub rzucające jakiś poblask – w zależności od podjętych wcześniej etapów przetwarzania zdjęcia. Ten moduł „naprawia” takie obszary poprzez podmianę ich kolorów na bardziej pasujące. Moduł operuje na prześwietlonych pikselach, których luminancja przekracza próg dozwolony przez użytkownika. Kolory do podmiany brane są z sąsiednich obszarów. Do wyboru koloru brana jest zarówno wyliczona odległość przestrzenna, jak i odległość (zakres) luminancji.
Ograniczeniem algorytmu jest fakt, że odtwarzane kolory mogą czasem być wyświetlane niewłaściwie przy powiększeniu w ciemni. Jeśli tak się dzieje, można zaobserwować przesunięcie w stronę magenty w obszarach świateł, w pobliżu rejonów wysokiego kontrastu, lub też obszary w światłach bez koloru, jeśli moduł połączony jest z metodą „odtwarzania koloru” modułu „odzyskiwania prześwietleń” (p. Sekcja 3.4.1.27, „Odzyskiwanie prześwietleń”). Te artefakty wpływają tylko na wyświetlanie zdjęcia – wyjście pozostaje bez zmian. Zalecane jest dostrojenie parametrów modułu w trakcie przeglądania pełnego, nie powiększonego obrazu.
Moduł rekonstrukcji koloru zamienia kolor we wszystkich pikselach o luminancji powyżej określonej. Analogicznie, tylko piksele o luminancji niższej od określonej mogą być traktowane jako źródło koloru do podmiany. Zbyt wysokie ustawienie tego parametru spowoduje brak wpływu na piksele. Zbyt niskie wartości zminimalizują „pulę” pikseli źródłowych do zamiany koloru – jeśli brak pasujących pikseli, orygianlne kolory pozostaną bez zmian. Dlatego też moduł prezentuje charakterystykę „punktu optymalnego” z optymalnymi ustawieniami, w zależności od konkretnego zdjęcia.
Określa odległość (współrzędne x, y), w jakiej piksele źródłowe mogą maksymalnie pozostawać od pikseli docelowych, żeby być uwzględnionymi w podmianie koloru. Wyższe wartości spowodują, że nawet odległe piksele wejdą do procedury; zwiększa to szansę na odnalezienie pikseli wzorcowych, ale czyni kolor bardziej nieokreślonym i mniej czystym.
Określa zasięg luminancji (różnicę w wartościach luminancji), jaką piksele źródłowe mogą różnić się od docelowych przy udziale w podmianie koloru. Wyższe wartości powodują, że kwalifikowane jest więcej pikseli, nawet jeśli ich luminancja różni się mocno od pikseli docelowych; to także zwiększa szanse znalezienia koloru do podmiany, ale także ryzyko podmiany na kolor nie pasujący.
Ta opcja decyduje, czy jakieś kolory zamieniające będą mieć pierwszeństwo przed innymi. W opcji domyślnej, „brak”, wszystkie piksele mają takie same szanse. Ustawienie „nasyconych kolorów” daje pierwszeństwo według chrominancji – im bardziej nasycony kolor, tym większy jego wkład. Wybór „odcienia” daje priorytet określonemu odcieniowi.
Ten suwak jest widoczny, jeśli opcja pierwszeństwa ustawiona jest na „odcień”. Pozwala na wybór preferowanego odcienia zamieniającego. Przynosi to efekt tylko wtedy, kiedy wybrany odcień jest obecny w wybranych zasięgach: przestrzennych oraz luminancji (por. wyżej). Typowe użycie to naprawienie świateł na ludzkiej skórze w sytuacjach, gdzie różniące się kolory występują obok siebie (na przykład na tkaninach lub włosach, z luminancją bliską skóry). Ustawienie pierwszeństwa odcienia zapobiegnie podmianie na inne kolory.
|
Moduł kompresuje zakres tonalny zdjęcia poprzez odtworzenie tonu i odpowiedzi kolorystycznej klasycznej błony filmowej. Robi to, chroniąc kolory i kontrast w śródtonach, odzyskując cienie i kompresując żywe światła. Jest bardzo przydatny w fotografii portretowej, szczególnie przy tylnym oświetleniu, ale wymaga dużej uwagi przy zachowywaniu szczegółów w światłach (np. chmurach). Moduł wywodzi się z podobnego o tej samej nazwie, zaimplementowanego w Blenderze 3D przez T.J.Sobotkę. Na ogół służy do odzyskiwania danych o dużym zakresie dynamicznym z surowych danych sensora, ale może również być użyty jako zamiennik modułu krzywej bazowej. Twórca darktable udostępnił szczegółowy przewodnik po module w materiale wideo Filmic RGB: remap any dynamic range in darktable 3.0 (w jęz.ang.). Moduł krzywej filmowej rgb jest następcą modułu kontrastu filmowego z darktable 2.6. Jego założenia nie zmieniły się wiele, ale użytkownicy poprzednich wersji nie powinni spodziewać się identycznych efektów i powinni zapoznać się z rozdziałem „Krzywa filmowa rgb dla użytkowników modułu kontrastu filmowego (v. 2.6)”. |
|
Żeby osiągnąć z modułem jak najlepsze efekty, musisz odpowiednio przygotować zdjęcia:
Robiąc zdjęcie, ustaw ekspozycję „na prawo”. Niedoświetlenie ma spowodować, że światła po prawej stronie histogramu przesuną się na krawędź obcięcia, ale nie zostaną obcięte. Nie ma znaczenia, że podgląd w aparacie będzie bardzo ciemny: jak długo światła pozostaną nieobcięte, moduł będzie mógł odzyskać szczegóły z surowych danych. Pamietaj, że obcięte dane będą nie do odzyskania. NIektóre aparaty posiadają na podglądzie ostrzeżenie przed prześwietleniami, a inne mają nawet tryb ekspozycji z priorytetem świateł.
W module ekspozycji koryguj ekspozycję do momentu uzyskania klarownych śródtonów. Nie martw się utratą świateł; zostaną odzyskane jako część pracy modułu. Ważne jednak jest uniknięcie ujemnych pikseli w czarnych rejonach; ich przeliczenie w module może prowadzić do nieprzewidywalnych wyników. Dla niektórych modeli aparatów (głównie Canona) rawspeed (biblioteka darktable dekodująca pliki raw) może ustawić przesadzony poziom czerni, objawiający się błędnymi wartościami czarnych i ujemnych pikseli. Jeśli tak się dzieje, rozjaśnij czernie poprzez ustawienie ujemnych wartości poziomu czerni w module ekspozycji.
Jeśli planujesz korzystać z automatycznych narzędzi modułu, użyj najpierw modułu balansu bieli, żeby skorygować zafarby i uzyskać neutralne kolory. W przestrzeniach RGB luminancja i chrominancja są połączone, więc detekcja luminancji w module opiera się na dokładnym pomiarze obu. Jeśli zdjęcie jest mocno zaszumione, dodaj na początku odszumianie dla poprawnego odczytu ekspozycji czerni i użyj wysokiej jakości demozaikowania.
Jeśli planujesz skorzystać z trybu ochrony chrominancji, unikaj stosowania modułów mapowania tonów i krzywej bazowej. Mogłby to prowadzić do nieprzewidywalnych przesunięć koloru, czyniących ochronę chrominancji bezużyteczną. Jeśli używasz modułu krzywej filmowej rgb, nie potrzebujesz tamtych modułów.
Moduł krzywej filmowej rgb ma na celu zmapowanie zakresu dynamicznego fotografowanej sceny (zdjęcie RAW) na (węższy) zakres dynamiczny wyświetlacza. Mapowanie określa się w trzech etapach, z których każdy parametryzuje się oddzielną zakładką:
Zakładka Scena zawiera „wejściowe” ustawienia sceny: co tworzy średnie szarości, biele i czernie w fotografowanej scenie.
Zakładka wygląd zawiera parametry mapowania, zastosowane do parametrów wejściowych, zdefiniowanych w zakładce scena. Ta część modułu korzysta z krzywej S dla podbicia kontrastu i zmapowania szarości na śródszarość na wyświetlaczu. Podobną rzecz robią moduły krzywej bazowej lub krzywej tonalnej.
Zakładka Wyjście definiuje wyjściowe ustawienia dla mapowania zdjęcia na wyświetlacz. W typowych przypadkach używana jest bardzo rzadko.
Zakresy wartości suwaków ograniczone są do zwyczajnych i bezpiecznych, ale można również wprowadzać wartości spoza zakresu, klikając suwaki PPM i wprowadzając pożądaną wartość z klawiatury. Krzywa filmowa rgb nie posiada neutralnych parametrów, skutkujących brakiem efektów działania: jeśli moduł jest włączony, zdjęcie zawsze zostanie w jakimś stopniu zmienione.
Krzywe na górze modułu są tylko do odczytu i pełnią rolę punktu odniesienia dla operacji wykonywanych na suwakach. Jasna krzywa mapuje tony, oś rzędnych reprezentuje ekspozycję sceny, a oś odciętych - ekspozycję wyświetlacza. Ciemna krzywa to krzywa desaturacji, reprezentująca procent nasycenia jako funkcję ekspozycji sceny.
Luminancja środka szarości to luminancja w przestrzeni RGB referencyjnej sceny 18% szarości. Jej próbnik odczytuje przeciętną luminancję zaznaczonego obszaru. Jeśli posiadasz szarą lub kolorową kartę (IT8 lub wzornik) stworzoną w oświetleniu sceny, próbnik może być użyty do szybkiego spróbkowania luminancji szarek łatki na zdjęciu. W innych sytuacjach próbnik może zostać użyty do pobrania przeciętnej luminancji obszaru.
To ustawienie daje efekt podobny do korekcji jasności. Wartości bliskie 100% nie skompresują świateł, ale też nie odzyskają cieni. Wartości bliskie 0% pomyślnie odzyskają szczegóły w cieniach, ale mocniej skompresują podświetlenia i zaowocują utratą kontrastu miejscowego. Standardowa wartość śródszarości dla liniowego RGB w aparacie wynosi 18%. Dobre wartości szarości to zazwyczaj przeciętna luminancja całego zdjęcia lub głównego motywu. W studio oraz we wnętrzach (sceny o niskim zakresie dynamicznym) właściwe wartości szarości znajdować się będą w przedziale 15-18%. W scenach o wysokich zakresach dynamicznych (pejzaże, portrety z tylnym światłem) właściwe wartości szarości to przedział 1.25-9%.
Kiedy modyfikujesz luminancję średniej szarości, ekspozycje bieli i czerni dostosowują się automatycznie, żeby chronić zakres dynamiczny od obcięcia i szybciej pomóc znaleźć prawidłowe parametry. Jeśli nie odpowiadają ci ustawienia automatyczne, dokonane przez suwak szarości, możesz później zmienić parametry ekspozycji bieli i czerni.
Względna ekspozycja bieli to liczba działek (EV) pomiędzy czystą bielą a średnią szarością. Jest to prawa część zakresu dynamicznego. Powinna być dostosowana w celu uniknięnia obcięcia świateł. Próbnik ekspozycji bieli pobiera maksymalną luminancję zaznaczonego obszaru w przestrzeni XYZ, zakłada jego czystą biel, a następnie ustawia parametr ekspozycji bieli w celu przemapowania odczytu na 100% luminancję.
Jeśli szarość ustawiona jest na 18%, ekspozycja bieli wyniesie około 2.45EV. Jeśli szarość ustawiona jest jako 100%, ekspozycja bieli powinna wynosić 0EV.
Względna ekspozycja czerni to liczba działek (EV) pomiędzy czystą czernią a średnią szarością. Jest to lewa część zakresu dynamicznego. Próbnik ekspozycji czerni pobiera minimalną luminancję zaznaczonego obszaru w przestrzeni RGB, zakłada jego czystą czerń, a następnie ustawia parametr ekspozycji czerni w celu przemapowania minimalnego odczytu na 0% luminancję. Próbnik ekspozycji czerni jest bardzo wrażliwy na szum i nie potrafi określić, czy minimalna luminancja jest czystą czernią (dane rzeczywiste) czy zwykłym szumem. Działa lepiej na zdjęciach z niskim ISO i z dobrej jakości demozaikowaniem. Jeśli próbnik określa ekspozycję czerni na -16EV to znak, że pomiar nie udał się i dane należy określić ręcznie.
Względna ekspozycja czerni pozwala na określenie, jak dalece chcesz odzyskiwać cienie. W przeciwieństwie do ekspozycji bieli, nie ma możliwości całkowitego uniknięcia obcięć czerni. Każdy sensor aparatu posiada maksymalny, fizyczny zakres dynamiczny dla danego ISO (wyniki pomiarów mozna znaleźć w serwisie DXOmark oraz DPreview), programowy zakres dynamiczny w module (zakres dynamiczny = ekspozycja bieli - ekspozycja czerni) nie powinien być generalnie większy, niż fizyczny zakres matrycy (na ogół 10-14EV). Zauważ, że zakres dynamiczny sceny może być niższy, niż aparatu, szczególnie we wnętrzach.
Próbnik koloru autotuningu łączy trzy pozostałe, pozwalając na jednoczesne ustawienie ekspozycji szarości, bieli i czerni przy użyciu średniej z obszarów jako estymacji szarości, maksimum jako bieli, a minimum jako czerni. Daje to przyzwoite efekty w fotografii krajobrazowej, ale na ogół zawodzi dla portretów i scen we wnętrzach.
Kiedy zdjęcie nie zawiera faktycznej czerni ani bieli, odczytane na zdjęciu maksimum i minimum XYZ nie dają dobrych przybliżeń, więc skalowanie rozpiętości tonalnej symetrycznie zwęża lub poszerza zakres dynamiczny i aktualne parametry. Działa ze wszystkimi próbnikami koloru i dostosowuje bieżące wartości względnej ekspozycji bieli i czerni.
Filmowa krzywa S modułu tworzona jest z parametrów użytkownika przez obliczanie pozycji wirtualnych węzłów i ich interpolację, analogicznie jak w module krzywej tonalnej (choć tutaj węzły nie mogą być przesuwane ręcznie). Krzywa filmowa podzielona jest na trzy części: liniową część środkową i dwie skrajne, przechodzące gładko z nachylenia środkowej części do krawędzi zakresu dynamicznego.
Suwak kontrastu kontroluje nachylenie środkowej części krzywej, jak widać na wykresie.
Parametr kontrastu określa nachylenie środkowej części krzywej. Im wiekszy zakres dynamiczny, tym większy kontrast powinien być ustawiony. Ten parametr wpływa głównie na śródtony.
Kontrast ustawiony na 1 deaktywuje krzywą S.
Szerokość to zakres pomiędzy dwoma węzłami, obejmującymi środkową, liniową część krzywej, wyrażony jako procent zakresu dynamicznego, definiowanego w zakładce Scena (względna ekspozycja bieli minus względna ekspozycja czerni). Jako pierwsza przemapowywana jest luminancja, do zakresu definiowanego parametrem Kontrast. Radzimy pozostawić go jak najszerszym, unikając przycięć. Jeśli wystąpią obcięcia, możesz skompensować efekt zmniejszając szerokość, przełączając interwał szerkości parametrem balans cieni i świateł lub poprzez zmniejszenie kontrastu.
Szerokość określa również zakres luminancji, nie podlegający desaturacji na swoich końcach (p. „Nasycenie skrajnych luminancji (zakładka Wygląd)”).
Domyślnie szerokość wyśrodkowana jest względem zakresu dynamicznego. Jeśli na końcu krzywej powstają obcięcia, parametr balansu pozwala na przesunięcie szerokości wzdłuż pochylenia, w kierunku świateł bądź cieni. Pozwala to na przeznaczenie większej przestrzeni na którąś ze skrajności zakresu dynamicznego, o ile wymaga tego obróbka zdjęcia.
Ciemniejsza krzywa na diagramie modułu pokazuje desaturację skrajnych zakresów luminancji (czerni i bieli): ponieważ czerń i biel nie mają koloru, normalnie powinny być odniesione do 0% nasycenia. Domyślne nasycenie ustawione jest na 100% zakresu zdefiniowanego szerokością, poza przedziałem zmniejsza się do 0%. Jedną z zalet takich operacji jest to, że ponieważ komponenty kolorów nie są obcinane w jednakowym stopniu na zdjęciu, ich desaturacja nie powoduje artefaktów przy dużych naświetleniach.
Jeśli jasne kolory wydają się przesycone, sprawdź, czy ustawienie względnej ekspozycji bieli nie przycina punktów o wysokiej luminancji, a jeśli nie, zwiększ parametr nasycenia skrajnej luminancji.
Ustawienie zachowaj chrominancję wskazuje, jak moduł winien przetwarzać chrominancję: nie zachowywać jej w ogóle, czy zachować ją według którejś z trzech norm.
Stosując transformację S-krzywej niezależnie na każdym kolorze, relacje kolorów są modyfikowane, co z kolei wpływa na właściwości zdjęcia, w szczególności jego chrominancję. Dzieje się tak, jeśli parametr zachowaj chrominancję ustawisz na nie. Wartość ta może dać zasadniczo „lepszy” efekt, niż pozostałe, ale może wpłynąć negatywnie na późniejsze etapy sekwencji, na przykład jeśli zajdzie konieczność modyfikacji globalnego nasycenia.
Wszystkie wartości tego parametru funkcjonują podobnie. Zamiast stosowania krzywej S oddzielnie na kanały R, G i B, krzywa filmowa rgb liczy normę N, dzieli wartości każdego kanału przez tę normę i do każdego z nich stosuje krzywą S. W ten sposób zachowana jest wzajemna relacja kanałów.
Wartości parametru zachowania chrominancji wyznaczają sposób przeliczenia normy N:
maks. RGB jest maksymalną wartością z kanałów R, G i B. Jest to zachowanie z poprzedniej wersji modułu. Ma tendencję do zaciemniania koloru niebieskiego, szczególnie nieba, i powodowania halo/obwódek, szczególnie jeśli niektóre kanały są przycięte.
Luminancja Y to kombinacja liniowa kanałów R, G i B. Miewa tendencję do przyciemniania czerwieni i zwiększania w nich lokalnego kontrastu.
Znormalizowana potęga RGB to suma sześcianów kanałów R, G i B, podzielona przez sumę ich kwadratów, (R³ + G³ + B³)/(R² + G² + B²). Stanowi zazwyczaj dobry kompromis pomiędzy ustawieniami maks. RGB i luminancją Y.
Norma nie posiada "prawidłowej" wartości, zależy to od obrabianego zdjęcia - powinieneś poeksperymentować i samodzielnie wybrać najlepszą wartość.
Parametry docelowe określają wartości docelowej luminancji, które mają zostać użyte do przemapowania tonów w module. Domyślne parametry zadziałają w 99% przypadków za wyjątkiem sytuacji, kiedy wyjście zadane w liniowej przestrzeni RGB (REC709, REC2020) kierowane jest do mediów obsługujących dane zakodowane logarytmicznie. Dlatego też to ustawienie powinno być używane ostrożnie, ponieważ darktable nie umożliwia oddzielnych sekwencji dla podglądu i wyjścia plikowego.
Parametr docelowej luminancji czerni pozwala ustawić najgłębszy poziom czerni docelowego medium. Ustaw to na więcej, niż 0%, jeśli chcesz uzyskać wygląd retro z przyblakłą czernią.
To jest średnia szarość dla wyjściowego medium, który używany jest jako cel dla środkowego węzła krzywej S modułu krzywej filmowej rgb. Przy medium korygowanym gammą, szarość rzeczywista obliczana jest z korekcją gamma (średnia-szarość^(1/gamma)), więc parametr środka szarości 18% z gammą 2.2 daje rzeczywisty środek szarości 45.87%.
Parametr białej luminancji pozwala ustawić najjaśniejszy poziom bieli docelowego medium. Ustaw to na mniej, niż 100%, jeśli chcesz uzyskać wygląd retro z brudną bielą.
Siła wyjściowej funkcji przekształcającej, mylonej często z gammą (gamma odnosi się tylko do monitora) jest parametrem, użytym do podniesienia lub kompresji środtonów dla wyświetlenia nieliniowych funkcji ekranu lub dla uniknięcia artefaktów kwantyzacji podczas kodowania do formatów ośmiobitowych. Jest to powszechna operacja podczas stosowania profili ICC (poza liniowymi przestrzeniami RGB, takimi jak REC 709 czy REC 2020, które mają liniową „gammę” 1.0). Jednakże na potrzeby wyjścia modułu sygnał jest kodowany logarytmicznie, z czym ICC sobie nie radzą. W konsekwecji jeśli pozwolimy im stosować gammę 1/2.2 na górze, to spowoduje podwójny szczyt, a średnia szarość zostaje przemapowana do 76% zamiast do 45%, jak powinna.
Dla uniknięcia podwójnych szczytów i wypranej ostrości, moduł krzywej filmowej rgb stosuje kompresję „gamma”, odwracającą wyjściową korekcję gamma ICC, dlatego też średnia szarość jest na koniec poprawnie przemapowana. Dla uniknięcia tej kompresji ustaw docelowy współczynnik siły efektu na 1.0 i docelowy środek szarości na 45%.
Moduł krzywej filmowej rgb wydaje się być mocno skomplikowany, więc poniżej przedstawiamy sugerowany tok pracy z nim dla uzyskania prawidłowo naświetlonego zdjęcia z pliku RAW.
Skoryguj ekspozycję w module ekspozycji dla uzyskania klarownych śródtonów. Nie martw się utraconymi szczegółami w światłach: odzyskamy je w następnych etapach.
W module krzywej filmowej rgb zacznij od parametrów „neutralnych”; w zakładce scena ustaw luminancję średniej szarości na wartość 18.45%, a w zakładce wygląd - wartość kontrastu na 1.
W zakładce scena dostosuj wartości względnej ekspozycji bieli i czerni oraz luminancję średniej szarości.
W zakładce wygląd poeksperymentuj z parametrem kontrastu. Zwiększ szerokość najbardziej, jak to możliwe bez przycinania krzywej, możesz przesunąć ją parametrem balansu cieni i świateł.
Krzywa filmowa rgb kompresuje kontrast lokalny - ten efekt możesz skompensować modułem kontrastu miejscowego.
Możesz również chcieć zwiększyć nasycenie w module balansu kolorów oraz dostosować ustawienia w module korektora tonów.
Nanieś ostatnie szlify w module krzywej filmowej rgb i twoje zdjęcie jest już gotowe do kreatywnych eksperymentów.
Krzywa filmowa rgb jest reimplementacją modułu kontrastu filmowego i dla łagodnego przejścia pomiędzy modułami dobrze jest znać różnice. Ostatni podrozdział opisuje najważniejsze różnice; szczegóły opisuje film Krzywa filmowa darktable 3.0 dla użytkowników darktable 2.6. Najważniejsze różnice opisano poniżej:
Domyślne parametry obu modułów nie są porównywalne: aktywacja modułu krzywej filmowej rgb z domyślnymi parametrami nie da tych samych efektów, co uruchomiony z domyślnymi wartościami moduł kontrastu filmowego.
Szerokość wyrażona jest teraz jako procent zakresu tonalnego, zamiast bezwzględnych wartości EV.
Suwak nasycenia, obecny w poprzedniej wersji (module kontrastu filmowego) dla uniknięcia przesycenia nie jest już potrzebny, ponieważ moduł krzywej filmowej radzi sobie znacznie lepiej z zachowaniem kolorów.
Moduł kontrastu filmowego wykorzystywał profil RGB prophoto; krzywa filmowa rgb opiera się na ustawieniach modułu profilu koloru wejściowego. Jeśli chcesz, żeby moduł zachowywał się, jak dawniej, ustaw profil roboczy na liniowy prophoto RGB.
Dla osiągnięcia podobnych rezultatów w modułach kontrastu filmowego oraz krzywej filmowej rgb, sugerujemy następujące kroki:
Przenieś parametry z kontrastu filmowego na krzywą filmową rggb. Parametr szarości podawany jest teraz jako procent wejściowego zakresu dynamicznego: oblicz go z wartości starego modułu.
Zmniejsz kontrast.
Jeśli nie ustawiasz zachowania chrominancji, ustaw nasycenie skrajnych luminancji na 50%.
Dostosuj balans cieni i świateł, żeby uniknąć przycięcia krzywej.
Zwiększ nieco luminancję średniej szarości, ustaw skalowanie rozpiętości tonalnej na ok. 6%.
Poprzednie ustawienie zachowaj chrominancję pokrywa się z trybem maks.RGB; w tym przypadku nie zmieniaj nasycenia skrajnych luminancji.
Jeśli obserwujesz dziwne przejścia barwne, w module wejściowego profilu koloru zmień roboczą przestrzeń barwną na prophoto PGB.
| Sensory aparatu dostarczają dane w liniowym formacie RGB, oryginalne zdjęcie wydaje się więc płaskie i przytłumone. Dlatego też producenci stosują swoje charakterystyczne krzywe bazowe do surowych danych podczas wenętrznego tworzenia plików JPEG z lepszym kolorem i kontrastem. |
|
darktable zawiera ustawienia krzywych bazowych, imitujace krzywe różnych producentów. Są one stosowane automatycznie do surowych zdjęć, zgodnie z ID producenta z danych Exif. Dla kilku modeli darktable oferuje specjalnie zaadaptowane własne krzywe bazowe. Opcja konfiguracyjna w zakładce przetwarzania (p. Sekcja 8.6, „Przetwarzanie”) określa, czy darktable domyślnie powinien stosować dostosowaną do aparatu krzywą bazową, czy krzywą od producenta.
Możesz zarówno dostosować istniejącą krzywą bazową, jak i stworzyć nową. Krzywa bazowa określana jest przez jeden lub wiele węzłów. Podczas edycji krzywej możesz przesuwać dowolny z nich. Możesz tworzyć również dodatkowe węzły, klikając na segmencie pomiędzy już istniejącymi. Przy pomocy Ctrl-LPM tworzysz nowy węzeł o współrzędnej x kursora oraz odpowiedniej współrzędnej y z krzywej - pozwala to na dodanie węzła bez ryzyka przypadkowej modyfikacji. W celu usunięcia węzła przesuń go poza obszar wykresu.
Wskazówka: Jeśli chcesz całkowicie zapanować nad wartościami tonalnymi modułem krzywej tonalnej lub systemu strefowego (p. Sekcja 3.4.2.13, „Krzywa tonalna” i Sekcja 3.4.2.10, „System strefowy”), łatwiejsze może okazać się pozostawienie zdjęcia w liniowym RGB. W takim przypadku wyłącz krzywą bazową.
Przełącza pomiędzy widokiem „liniowym” a „logarytmicznym”. W widoku logarytmicznym więcej przestrzeni przypada na niższe wartości, ułatwiając dostrojenie cieni.
Przełącza opcję łącznie. Możesz scalić zdjęcie z jedną lub dwiema jego kopiami po zastosowaniu bieżącej krzywej bazowej i podbiciu ekspozycji o ustaloną ilość EV. Wynikowe zdjęcie będzie więc kombinacją dwóch lub trzech różnych ekspozycji oryginalnego obrazu. Używaj tego do kompresji zakresu dynamicznego krańcowo niedoświetlonych zdjęć lub prawdziwego wejścia HDR. Dla najlepszego efektu korzystaj z modułu ekspozycji (p. Sekcja 3.4.1.12, „Ekspozycja”), aby zastosować poprawkę do prawidłowo naświetlonych świateł.
Ten suwak jest widoczny tylko z aktywowaną funkcją łącznie. Pozwala na ustawienie różnicy ekspozycji, mierzonej w EV (domyślnie 1) pomiędzy scalanymi obrazami.
Ten suwak jest widoczny tylko z aktywowaną funkcją łącznie. Pozwala na wybór metody obliczania wielokrotnej ekspozycji. Jeśli korekta wynosi 1 (domyślnie), zdjęcie jest łączone ze swoimi prześwietlonymi kopiami. Jeśli korekta wynosi -1, jest łączone z niedoświetlonymi. Przy korekcie równej 0 darktable próbuje zachować ogólną jasność zdjęcia przez łączenie prze- i niedoświetlonej kopii zdjęcia.
|
LUT 3D jest trójwymiarową tablicą, umożliwiającą transformację dowolnej wartości RGB w inną. Tablictakich używa się do symulacji kliszy fotograficznej i gradingu kolorystycznego. Moduł przyjmuje pliki .cube oraz .png (haldclut). Dane 3d LUT nie są przechowywane ani w bazie, ani w pliku XMP, lecz w pliku 3D LUT wewnątrz odpowiedniego folderu (p. niżej). |
|
Moduł lut3d wymaga pliku 3D LUT w odpowiednim folderze dla przeliczenia zdjęcia wynikowego. Oznacza to konieczność dbania o kopie zapasowe folderu 3D LUT. Udostępnienie zdjęcia z jego plikiem XMP nic nie da, jeśli odbiorca nie umieści odpowiedniego pliku 3D LUT w swoim folderze dla takich plików.
Wybór pliku pozostanie nieaktywny tak długo, dopóki w ustawienia darktable/opcje podstawowe/różne nie wskażesz głównego katalogu z plikami LUT.
3D LUT związany jest z określoną przestrzenią barwną. Musisz wybrać tę, dla której został on stworzony. Pliki cube tworzone są zazwyczaj dla REC.709, a większość innych – dla sRGB.
Metoda interpolacji określa sposób kalkulacji kolorów wyjściowych, jeśli kolory wejściowe nie znajdują się dokładnie na węźle kostki RGB (opisanej przez LUT 3D). Dostępne są trzy metody interpolacji: czworościenna (domyślna), trójliniowa oraz piramidalna. Zazwyczaj różnice między nimi nie są zauważalne, o ile rozmiar tablicy LUT nie jest dostatecznie mały.
| Moduł zaprojektowano do usuwania z obwódek purpury lub dowolnego innego koloru, będącego efektem podłużnych aberracji chromatycznych (ang. Longitudinal Chromatic Aberrations - LCA), znanych również jako osiowe aberracje chromatyczne. |
|
Moduł pomaga w usuwaniu obwódek poprzez detekcję krawędzi. Dla pikseli wykrytych jako fragment obwódki moduł odbudowuje kolor z mniej nasyconych pikseli sąsiadujących.
Ustaw tryb wykrywania obwódek. „Średnia globalna” jest zazwyczaj najszybsza, ale może pokazywać błędny podgląd na dużych powiększeniach. Może również zbyt mocno lub zbyt słabo chronić niektóre rejony, porównując je ze średnią globalną. „Średnia lokalna” jest wolniejsza, ponieważ oblicza lokalne odwołania do koloru dla każdego piksela, co może chronić kolor lepiej, niż globalna średnia, i pozwala na odbudowę koloru w razie potrzeby. „Próg statyczny” nie oblicza odwołania do koloru, lecz bezpośrednio korzysta z progu, określonego przez użytkownika.
Ustaw odległość przestrzenną szumu gaussowskiego dla detekcji krawędzi. Algorytm korzysta z różnicy zdjęcia rozmytego i źródłowego jako wskaźnika krawędzi (specjalny przypadek wykrywania krawędzi poprzez „różnicę gausjanów”). Spróbuj zwiększyć tę wartość, kiedy potrzebujesz mocniejszego wykrycia obwódek bądź grubość obwódek na krawędzi jest zbyt duża.
Ustawia próg, dokoła którego krawędź traktowana jest jak „obwódka”. Kolory pikseli z zakresu zostaną odbudowane na podstawie pikseli sąsiednich. Obniż tę wartość, jeśl obwódka jest zbyt mała, a zwiększ, jeśli zbyt wiele pikseli zostało zdesaturowanych. Możesz również poeksperymentować z promieniem wykrycia krawędzi.
Moduł implementuje ogólną tablicę kolorów w przestrzeni Lab. Wejściem jest lista punktów źródłowych i docelowych, kompleksowe
mapowanie tworzy się przy użyciu krzywych składanych. Wynikowe mapowania mogą być edytowane ręcznie bądź tworzone przy użyciu
darktable-chart dla dopasowania do zadanego wejścia (jak np. hald-cluts czy RAW/JPEG z wewnętrznymi parami przetwarzania). Szczegóły zawiera
Sekcja 10.3, „Użycie darktable-chart”.
|
|
Jeśli wybierzesz moduł w trybie ciemni, powinien on wyglądać jak na zdjęciu powyżej (konfiguracje z więcej, niż 24 łatkami pokazane są na siatce 7x7). Domyślnie załaduje on 24 łatki klasycznego próbnika kolorów i zainicjalizuje mapowanie jako identyczne (bez zmian dla zdjęcia).
Siatka zawiera listę kolorowych łatek. Kolory łatek to punkty źródłowe. Docelowy kolor wybranej łatki pokazany jest jako przesunięcie, kontrolowane suwakiem w interfejsie pod siatką łatek. Obwódką oznaczone są łatki zmodyfikowane (takie, gdzie źródło różni się od celu).
Zaznaczona łatka oznaczona jest białym kwadratem, a jej numer wyświetlony jest na liście poniżej. Wybierz łatkę LPM, przy użyciu listy, lub korzystając z próbnika kolorów.
Chcąc zmodyfikować mapowanie koloru, możesz zmienić zarówno kolor źródłowy, jak i docelowy.
Główne zastosowanie to zmiana kolorów docelowych. Zaczynasz z właściwą paletą kolorów źródłowych (z menu ustawień lub z pobranego stylu). W docelowych wartościach łatek możesz zmienić następnie jasność (L), wartość zieleń-czerwień (a), niebieski-żółty (b) lub nasycenie, manipulując suwakami.
Żeby zmienić kolor łatki, wybierasz nowy kolor ze zdjęcia przy pomocy próbnika, i Shift-klikasz na łatce, którą chcesz zamienić. Możesz przełączać się pomiędzy punktowym i obszarowym trybem próbkowania z wnętrza panelu globalnego próbnika (p. Sekcja 3.3.6, „Globalny próbnik koloru”).
Żeby zresetować łatkę, kliknij ją dwukrotnie. Kliknij ją PPM, żeby ją usunąć. Shift-kliknij na puste miejsce, żeby dodać nową łatkę (z aktualnie wybranym kolorem jako źródłowym).
Moduł zmniejsza szum na zdjęciu, ale zachowuje fakturę zdjęcia. Robi to poprez uśrednianie każdego piksela wartością pikseli go otaczających. Waga takiego piksela w procesie uśredniania zależy od podobieństwa piksela sąsiadującego i odszumianego. Do pomiaru tego podobieństwa służy łatka w zadanym rozmiarze. Ponieważ odszumianie jest zasobożerne, znacząco zwalnia ono sekwencję przetwarzającą; rozważ aktywację tego modułu w późniejszym czasie.
Siła odszumiania do zastosowania na lumie. Używaj delikatnie, żeby nie zniszczyć zbyt wiele struktury.
| Doktor negatywów to moduł, zaprojektowany do pomocy w przetwarzaniu zeskanowanej kliszy negatywowej. Nie ma znaczenia, czy negatyw został zeskanowany na skanerze filmowym, trzymany pod źródłem białego światła, takim jak ekran komputera, czy też podświetlony od tyłu zewnętrzną lampą błyskową. |
|
Jeśli klisza została zeskanowana lustrzanką cyfrową, musisz najpierw skorygować odchylenia kolorystyczne lustrzanki zgodnie dla zapewnienia najlepszego oddania kolorów podczas ich korekcji. Obejmuje to:
ustawienie balansu bieli, odpowiedniego dla źródła światła skanera,
zastosowanie standardowej macierzy w wyjściowym profilu kolorów,
zadbaniu o takie ustawienie ekspozycji, żeby przy największym pokryciu histogramu nie doszło do przycięć.
Zaleca się zrobienie profilowego zdjęcia samego źródła światła, bez zamocowanej kliszy, jako wzorca dla balansu bieli. Pobrana wartość może być następnie kopiowana i wklejana do wszystkich przetwarzanych zdjęć z tym samym ustawieniem.
Klisza powinna być zeskanowana z widocznym brzegiem tak, żeby dla prawidłowego ustawienia Dmin mieć próbkę nienaświetlonego fragmentu. Jeśli ramka całkowicie zakrywa ten obszar, możesz zrobić zdjęcie kliszy, przesuniętej w ramce, pobrać jednorazowo dla całej rolki DMin z obszaru brzegowego i zastosować to ustawienie dla reszty edycji.
W trakcie pracy ze skanowanymi kliszami odradzamy stosowanie modułów „krzywej filmowej”, „krzywej filmowej RGB” i „krzywej bazowej”.
Roboczy profil koloru dla sekwencji darktable powinien być ustawiony na liniowy Rec2020 lub na taki, który faktycznie oddaje kolory emulsji na kliszy. Radzimy przejrzeć następujące profile ICC:
Zalecamy bardzo ustawianie parametrów według kolejności na ektanie (z góry na dół, karty od lewej do prawej), ponieważ następne ustawienia zależą od poprzednich.
Pierwsza opcja to menu rozwijalne, wybór błony filnowej. Tutaj określisz, czy skanowana klisza jest kolorowa, czy czarnobiała. Wybór czarnobiałej usunie suwaki, które w module dotyczą informacji o kolorze. To upraszcza interfejs, pozbawiając go opcji, których nie potrzebujesz.
Poniżej znajdują się trzy zakładki: „film”, „korekcje” oraz „odbitka”.
Sekcja „Kolor materiału filmu” pozwala na pobranie próbki bazowego koloru kliszy. Jest to kolor spoza kadru (nienaświetlona część kliszy). Pracując z kliszą czarnobiałą, możesz pozostawić to pole w domyślnej, białej wartości. Pracując z kliszą kolorową, kliknij próbnik po prawej stronie kolorowego paska. Stworzy to pływającą ramkę, obejmującą ok. 98% zdjęcia. Następnie kliknij LPM i przeciągając utwórz zaznaczenie, obejmujące wyłącznie nienaświetlony obszar kliszy. To automatycznie wyliczy wartości „D min (czerwony)”, „D min (zielony)” oraz „D min (niebieski)”. W tym momencie wysoce prawdopodobne jest, że obraz wciąż będzie wyglądał na zbyt ciemny.
Przechodzimy do suwaka D Max w sekcji „rozpiętość tonalna filmu”. Odpowiada on za ustawienie punktu bieli. Przesuwanie suwaka w lewo rozjaśni negatyw. Przeciąganie w prawo – przyciemni. W trybie ręcznym dobrze jest zwracać uwagę na histogram upewniając się, czy nie przycinasz świateł (dzieje się tak w sytuacji, kiedy histogram jest zbyt przesunięty w prawo). Tutaj również możesz użyć próbnika (po prawej), aby pozwolić modułowi automatycznie obliczyć tę wartość dla zapewnienia maksymalnej jasności bez przycięcia histogramu. Używając próbnika, kliknij LPM i przeciągnięciem utwórz prostokąt, zawierający tylko naświetlone fragmenty negatywu. Nie zaznaczaj części niedoświetloncyh, ponieważ zepsuje to efekt końcowy.
W dalszej kolejności suwak „korekcji ekspozycji skanera” w sekcji „ustawień ekspozycji skanera” pozwoli na ustawienie punktu czerni. Przesuwanie suwaka w lewo rozjaśni negatyw. Przeciąganie w prawo – przyciemni. W trybie ręcznym dobrze jest zwracać uwagę na histogram upewniając się, czy nie przycinasz cieni (dzieje się tak w sytuacji, kiedy histogram jest zbyt przesunięty w lewo). Tutaj również możesz użyć próbnika, żeby pozwolić modułowi na przeliczenie potrzebnego przesunięcia.
Do tego czasu twój negatyw powinien wyglądać znacząco lepiej w stosunku do oryginału. W przypadku negatywów kolorowych możesz jednak potrzebować dodatkowej czynności.
| Przechodząc do zakładki „Korekcje”, widzimy suwaki, pozwalające nam na korektę zarówno w rejonach świateł, jak i cieci. Ponownie możemy skorzystać z suwaków w celu automatycznego określenia kolorów w cieniach i/lub światłach. Dla ustawienia cieni wybierz próbnik, kliknij LPM i przeciągnij prostokątne zaznaczenie, obejmując większość zdjęcia. Moduł doktora przeliczy odpowiednie wartości, które wyświetli w pozycjach „przesunięcie koloru cieni (czerwony)”, „przesunięcie koloru cieni (zielony)” oraz „przesunięcie koloru cieni (niebieski)”. |
|
Powyższe kroki mogą okazać się niepotrzebne dla dobrze zachowanych klisz, okażą się za to przydatne dla starych i źle zachowanych negatywów ze zniszczoną warstwą bazową, powodującą niepożądane tonowanie. Miej na uwadze, że ustawienia przesunięć koloru cieni pozostaną bez efektu, jeśli na karcie „filmu” parametr „korekcji ekspozycji skanera” ustawisz na wartość niezerową.
Należy pamiętać, że balans bieli świateł ustawiamy zawsze dopiero po ustawieniu przesunięcia kolorów cieni, ponieważ te ostatnie mają wpływ na balans bieli świateł, o ile ustawiamy go z wykorzystaniem próbnika, pozwalając modułowi samodzielnie wyliczyć te wartości. Chcąc ustawić przesunięcie kolorów w światłach, wybierz próbnik, kliknij LPM i zakreśl prostokątny obszar, obejmujący najjaśniejszą część zdjęcia.
To ustawienie nie jest konieczne, jeśli klisza została naświetlona źródłem światła identycznym bądź bliskim temu, dla którego została opracowana, na przykład jeśli fotografujesz w świetle dziennym przystosowaną do niego kliszą.
| Na karcie „Właściwości wydruku” dostępne są suwaki „czerń papieru”, „gradacja papieru”, „połysk papieru” oraz „korekta ekspozycji odbitki” . |
|
Te ustawienia naśladują efekt tonalny papierów fotochemicznych i procesu analogowego.
Dla „poziomu czerni” wybierz próbnik, a następnie kliknij i przeciągnij wzdłuż naświetlonej części negatywu. Jeśli dokoła krawędzi zdjęcia widzisz nienaświetlone frgmenty, upewnij się, że nie obejmuje ich prostokąt zaznaczenia kalkulacji poziomu czerni papieru.
Parametr poziomu czerni reprezentuje gęstość najczarniejszego kryształu halogenku srebra na wirtualnym papierze. Z uwagi na fakt, że wirtualny poziom czerni zawsze przekłada się na niezerową luminancję procesu analogowego, ale sekwencja cyfrowa zawsze oczekuje czerni zakodowanej jako zero w wartościach RGB, to ustawienie pozwoli ci zamapować czerń papieru na czerń w sekwencji z odpowiednią przekładką.
„Gradacja papieru” to kontrolka gammy (kontrastu), wynosząca domyślnie 4. Jeśli wszystko poszło dobrze, różnica wartości domyślnej (4) i wartości D max (karta „film”) powinna dać wartość pomiędzy 2 a 3.
„Połysk papieru” to przede wszystkim narzędzie kompresji świateł. Przesuwając suwak w lewo zobaczysz, że histogram w światłach ulega kompresji (jest przesuwany w lewo). Dostosuj go tak, żeby światła nie były przycinane, lub zasymuluj drukowanie matowe ze światłami o niskim kontraście.
Suwak „korekcji ekspozycji odbitki” służy do szybkiej korekcji przycięć w światłach, choć jeśli prawidłowo wykonano poprzednie kroki, nie ma potrzeby korzystania z niego. Możliwe jest również zwiększenie ekspozycji przy równoczesnym zmniejszeniu połysku papieru w celu rozjaśnienia śródtonów bez utraty świateł.
| Ten moduł może zostać użyty do nadpisania domyślnie przydzielonego wejściowego profilu koloru, jeśli istnieje alternatywa, dokładniej oddająca przestrzeń kolorów oryginalnego zdjęcia. |
|
W module tym określasz wejściowy profil koloru, czyli jak mają być interpretowane kolory z wejściowego zdjęcia. Masz również możliwość ograniczenia kolorów do określonego gamutu w celu uniknięcia (rzadkich) artefaktów koloru.
Wybierz profil lub matrycę kolorów do zastosowania, darktable oferuje wiele matryc oraz matryce rozszerzone do niektórych modeli aparatów. Matryce rozszerzone zostały opracowane przez zespół darktable, żeby imitować oryginał.
Możesz również wgrać zewnętrzny profil wejściowy ICC do katalogu $DARKTABLE/share/darktable/color/in lub $HOME/.config/darktable/color/in, gdzie $DARKTABLE oznacza katalog instalacyjny programu, a $HOME – katalog domowy. Źródłem profili ICC jest często oprogramowanie, dostarczane z aparatem; często zawiera ono profile twojego aparatu. W celu zastosowania dodatkowych profili może okazać się konieczne skorzystanie z modułu ustalonego profilu wejściowego (p. Sekcja 3.4.1.17, „Ustalony profil wejściowy”).
Jeśli wejściowe zdjęcie jest plikiem o niskim zakresie dynamicznym, jak JPEG, lub plikiem RAW w formacie DNG, może ono zawierać osadzony profil ICC, który darktable użyje domyślnie. Zawsze możesz kazać go nadpisać innym. Wybierz „osadzony profil koloru”, żeby przywrócić profil domyślny.
Ta lista pozwala aktywować mechanizm obcięcia koloru. Na ogół warto pozostawić domyślne „wyłączone”. Jeśli jednak zdjęcie posiada mocno nasycone źródła niebieskiego światła, obcięcie gamutu może być użyteczne dla uniknięcia artefaktów czarnych pikseli. Sprawdź Sekcja 3.2.6.6, „Możliwe artefakty koloru”, żeby dowiedzieć się więcej.
Wybierz z listy profili RGB. Kolory wejściowe z nasyceniem przekraczającym dozwolony zakres wybranego profilu zostaną obcięte do wartości maksymalnych. „liniowy Rec2020 RGB” oraz „Adobe RGB (kompatybilny)” dopuszczają szerszy zakres nieprzyciętych kolorów, natomiast „sRGB” i „liniowy Rec709 RGB” obetną gamut bardziej restrykcyjnie. Wybierz ten profil, który wyeliminuje artefakty, dając największą dynamikę tonalną.
| Ten moduł jest używany do dostrajania ekspozycji. Jest bezpośrednio związany z panelem histogramu. Jeśli korygujesz ekspozycję graficznie przy użyciu histogram (p. Sekcja 3.3.8, „Histogram”), automatycznie aktywujesz moduł ekspozycji. Histogram pełni wtedy rolę widoku. |
|
Możesz aktywować wiele instancji tego modułu, każdą z innymi parametrami i działającą na różne części zdjęcia, wybierane przez maskę wektorową (p. Sekcja 3.2.4, „Wiele instancji” and Sekcja 3.2.5.5, „Maska wektorowa”). Histogram jest zawsze połączony z ostatnią instancją w sekwencji.
Ten moduł jest odpowiedzialny za jeden z najbardziej podstawowych kroków wywołania zdjęcia. Korekta ekspozycji pozwala – z pewnymi ograniczeniami – na usunięcie prze- lub niedoświetleń. Krok 1EV odpowiada zmianie czasu naświetlania o 2 działki.
Dodatnia korekta ekspozycji rozjaśnia zdjęcie. Efektem ubocznym jest wzrost szumów zdjęcia. W zależności od bazowego poziomu szumów i wartości ISO zdjęcia, dodatnia kompensacja ekspozycji od 1EV do 2EV nie powinna nastręczać kłopotów.
Ujemna korekta ekspozycji przyciemni zdjęcie. Z uwagi na naturę obrazów cyfrowych nie potrafi ona przyciemnić obszarów przepalonych, ale pozwoli odtworzyć dane w przypadku przycięcia tylko niektórych kanałów RGB (p. Sekcja 3.4.1.27, „Odzyskiwanie prześwietleń”).
Dostosowanie poziomu czerni to podstawowe narzędzie do zwiększania kontrastu i charakteru zdjęcia. Wartość definiuje, od jakiego progu obszary ciemnoszare zostaną obcięte do czystej czerni. Używaj tej opcji ostrożnie, ponieważ obcięte szarości nie będą mogły zostać odzyskane w późniejszych modułach. Zainteresuj się modułami krzywej tonalnej (p. Sekcja 3.4.2.13, „Krzywa tonalna”) oraz poziomów (p. Sekcja 3.4.2.12, „Poziomy”), które dają podobny rezultat, ale mniej skutków ubocznych, ponieważ znajdują się dalej w sekwencji.
Moduł ekspozycji posiada dwa tryby pracy.
W trybie „ręcznym” bezpośrednio ustawiasz wartość korekty ekspozycji, którą chcesz zastosować do zdjęcia.
W trybie „automatycznym” darktable analizuje histogram zdjęcia. Określasz punkt referencyjny na histogramie jako percentyl i definiujesz poziom docelowy - darktable automatycznie wylicza kompensację ekspozycji, potrzebną do przeliczenia wybranej pozycji na wartość docelową. Obliczona kompensacja ekspozycji wyświetlana jest w interfejsie dla celów informacyjnych.
Tryb „automatyczny” posiada opcję dostosowania poziomu czerni, działającą jak w trybie manualnym.
Automatyczne dostosowanie jest dostępne tylko dla zdjęć raw. Typowe użycie to deflickering filmu poklatkowego (timelapse). Stosując automatyczną korektę ekspozycji z tym samym zestawem parametrów do wszystkich zdjęć w serii, uzyskuje się kompensację różnic w naświetleniu, dzięki czemu wynikowy film pozbawiony jest flickeringu.
Automatically remove the camera exposure bias (only available in „manual” mode). The camera exposure bias is the EV compensation of the camera lightmeter, commonly used to prevent highlight clipping, for photographers who expose to the right of the histogram. This feature relies on reading the EXIF field
ExposureBiasValue
which must be correctly filled in the RAW file by the camera for it to work.
Uwaga: dla RAWów Fuji należy dodać +0.75EV dla ogólnej korekcji +1.25EV dla kompensacji ich naturalnego niedoświetlenia.
darktable potrafi wyliczyć prawidłowe poziomy czerni i wartości ekspozycji dla zdjęć, bazując na zawartości prostokątnych
obszarów. Suwak dostosowania pozwala zdefiniować, jaka część jasnych wartości ma być wycięta w kalkulacji. Wciśnięcie ikony
uruchamia przeliczenie i pozwala przy użyciu myszy wyznaczyć prostokątny obszar. Ta cecha dostępna jest tylko w trybie „ręcznym”.
Określa lokalizację w histogramie dla automatycznej korekty ekspozycji. Percentyl 50% oznacza pozycję w histogramie, w której 50% wartości pikseli jest poniżej, a 50% – powyżej. Więcej szczegółów na Wikipedii: percentyl. Opcja dostępna w trybie „automatycznym”.
| Ten moduł używany jest to kadrowania, obrotu i korekcji zniekształceń perspektywy twojego zdjęcia. Na obraz możesz nanieść różne prowadnice, pomagające w użyciu narzędzia. |
|
Niektóre narzędzia modułów, głównie korekcja kątów i zniekształceń perspektywy, wymagać będą interpolacji oryginalnych danych. Dla najlepszych efektów radzimy jako interpolator pikseli w zakładce przetwarzania (p. Sekcja 8.6, „Przetwarzanie”) ustawić „lanczos3”.
Ilekroć interfejs użytkownika modułu posiada fokus, zobaczysz pełne nieprzycięte zdjęcie z nałożonymi uchwytami i prowadnicami.
Na początku należy wybrać interesujące nas proporcje i określić granice cięcia przez przeciąganie brzegów i rogów. Przyciskiem po prawej stronie proporcji można przełączać się pomiędzy układem portetu i pejzażu. Proporcje można dostosowywać, poruszając się po zdjęciu z wciśniętym lewym przyciskiem myszy. Kadrowanie kończymy, przenosząc się do innego modułu lub podwójnie klikając na obrazie. W dowolnym momencie można wrócić do kadrowania, wracając po prostu do modułu.
To narzędzie używane jest to obrotu zdjęcia w osi pionowej, poziomej bądź obu z nich.
To narzędzie naprawia kąt obrotu, pozwalając wypoziomować zdjęcie. Można to zrobić albo przez wprowadzenie na klawiaturze wartości numerycznej, albo bezpośrednio myszką na zdjęciu. Kliknij prawy przycisk, przytrzymaj i narysuj poziomą albo pionową linię, dopasowaną do obrazu; po zwolnieniu klawisza myszki program wypoziomuje zdjęcie według wyrysowanej linii.
To narzędzie używane jest do korekcji zniekształceń perspektywy na zdjęciu. Użyteczne np. w sytuacjach, kiedy krótką ogniskową robisz z poziomu ziemi zdjęcie wysokiego budynku, kierując obiektyw w górę. Rozwijalna lista pomoże wybrać typ korekcji:
| w pionie | kiedy chcesz ograniczyć korekcję do linii pionowych |
| w poziomie | ogranicz korekcję do linii poziomych |
| pełna | jeśli chesz skorygować linie poziome i pionowe |
|
Zależnie od wybraego typu korekcji zobaczysz dwie lub cztery linie, nałożone na zdjęcie. Dwa czerwone koła na każdej linii pozwalają modyfikować położenie linii przy pomocy myszki. Każda linia posiada również przycisk „symetrii”. Jeśli jest aktywny (i podświetlony na czerwono), wszystkie ruchy linii zostaną odwzorowane przez linię przeciwną. Do korekty zniekształceń perspektywy należy znaleźć na zdjęciu pasujacą linię horyzontu i linie pionowe, a następnie dopasować do nich prowadnice. Po zakończeniu nacisnąć klawisz „OK”, znajdujący się w pobliżu środka zdjęcia. Obraz zostanie natychmiast skorygowany. W dowolnej chwili można wrócić i doprecyzować korekcję przez wybranie na liście opcji „zastosowana korekcja”. |
|
|
Użyj tej opcji w celu uniknięcia czarnych brzegów na krawędziach zdjęć. Przydatne w trakcie obrotu zdjęcia.
Tutaj możesz zmienić ostateczne proporcje wymiarów zdjęcia, również poprzez dostosowanie wysokości i szerokości obrazu do własnych wymagań. Do dyspozycji jest kilka gotowych ustawień. Kilka z nich wymaga szczegółowego objaśnienia:
| dowolne | dowolne proporcje, bez ograniczeń |
| oryginalne zdjęcie | ta opcja zachowuje proporcje oryginału |
| kwadrat | ta opcja ustawia proporcję na 1 |
| złota proporcja | ta opcja ustawia "złotą proporcję" |
Możesz również ustawić własną proporcję, otwierając listę i wpisując ją w postaci „x:y”. Takie ustawienie możesz zapisać jako predefiniowane, dołączając linię postaci
plugins/darkroom/clipping/extra_aspect_ratios/foo=x:y
do pliku konfiguracyjnego darktable $HOME/.config/darktable/darktablerc, gdzie „foo” oznacza nazwę nowej proporcji, a „x” i „y” – odpowiadające jej wartości numeryczne.
W przypadku, kiedy prowadnice nie są symetryczne względem obrysu zdjęcia, możesz je odbić wzdłuż osi poziomej, pionowej bądź obydwóch.
Na karcie ustawień marginesów możesz dla każdego marginesu ustawić odległość pomiędzy brzegiem niekadrowanego obrazu a prostokątem kadru. Wartości określone są w procentach wysokości/szerokości nieprzyciętego zdjęcia. Zostaną zaktualizowane po zmianie rozmiaru lub przesunięciu myszą prostokąta kadru.
| Ten moduł pozwala zmieniać orientację zdjęcia. Domyślnie jest on aktywny dla wszystkich zdjęć i ustawiany na podstawie flagi orientacji zdjęcia w danych Exif. |
|
| Moduł służy do automatycznej korekty zbieżnych linii, będących zniekształceniem perspektywy, obserwowanym często w fotografii architektury. Został zainspirowany programem Markusa Hebela ShiftN. |
|
Zniekształcenia perspektywy są naturalnym efektem podczas rzutowania przestrzeni trójwymiarowej na płaszczyznę i powodują, że obiekty bliżej oglądającego wyglądają na większe, niż te położone dalej. Zbiegające się linie są specjalnym przypadkiem zniekształceń perspektywy, często obserwowanym w fotografii architektury. Równoległe linie, fotografowane pod kątem, wydają się być zbieżnymi gdzieś w dalekim punkcie poza kadrem.
Moduł potrafi korygiwać zbiegające się linie poprzez rozciąganie obrazu w taki sposób, że analizowane linie stają się równoległe do krawędzi zdjęcia. Korekcje mogą być stosowane w pionie i poziomie, zarówno oddzielnie, jak i w kombinacjach. Dla wykonania korekcji automatycznej moduł analizuje zdjęcie w celu wykrycia skupisk linii. W oparciu o te skupiska uruchamiana jest procedura, określająca optymalne wartości parametrów modułu.
Kliknięcie ikonki „przeanalizuj strukturę linii na zdjęciu” (
) każe programowi analizować zdjęcie pod kątem występowania skupisk. Skupiska są wykrywane i analizowane. Do dalszej analizy
brane są tylko skupiska linii poziomych i pionowych. Wyświetlane są one w formie nakładki na zdjęcia. Kolory wskazują typ
linii, wykryty przez darktable:
| zielony | linie zidentyfikowane jako zbieżne pionowe |
| czerwony | linie pionowe nie będące elementem grupy linii zbieżnych |
| niebieski | linie zidentyfikowane jako zbieżne poziome |
| żółty | linie poziome, nie będące elementem grupy linii zbieżnych |
| szary | linie inne, bez znaczenia dla modułu |
Linie czerwone i żółte traktowane są jako elementy odstające i nie są brane pod uwagę podczas procesu dostosowania. Eliminacja takich elementów wykorzystuje proces statystyczny z losowym próbkowaniem, więc po każdym naciśnięciu przycisku „przeanalizuj strukturę linii na zdjęciu” kolory wykrytych linii mogą się różnić. Status wykrytych linii można zmieniać ręcznie: kliknięcie na linii wybiera ją (zmienia kolor na zielony lub niebieski), kliknięcie PPM odznacza ją (zmienia jej kolor na czerwony lub żółty). Trzymanie wciśniętego przycisku myszy pozwala na przełączanie zaznaczania / odznaczania wielu linii po kolei; rozmiar strefy zaznaczania / odznaczania można regulować rolką myszy. Przytrzymanie klawisza Shift razem z wciśniętym LPM bądź PPM podczas przeciągania zaznacza bądź odznacza wszystkie linie w wybranym, prostokątnym obszarze.
Kliknięcie jednej z ikon „automatyczne dopasowanie” (p. niżej) rozpoczyna proces optymalizacji, znajdujący najlepsze parametry. Zdjęcie i linie na nakładce są następnie wyświetlane z zastosowaną korektą perspektywy.
Ten parametr koryguje zbieżne linie pionowo. Czasem naturalniej jest pozostawić częściowe zniekształcenia pionowe skorygowane nie w całości, ale w 80-90%. Wartość automatycznej korekcji może zostać zmniejszona po jej zastosowaniu.
Parametr pochyla zdjęcie wzdłuż jednej z przekątnych; jest potrzebny w razie jednoczesnej korekty perspektywy pionowej i poziomej.
Aktywowany, przycina zdjęcie w celu pozbycia się czarnych brzegów. Możesz przyciąć do „największego obszaru” lub największego prostokąta, zachowującego oryginalne proporcje („oryginalny format”). W tym drugim przypadku musisz ręcznie dostosować efekty kadrowania: kliknij LPM, żeby obciąć obszar, i przesuń zgodnie z życzeniem. Rozmiar obszaru dostosuje się automatycznie bez czarnych brzegów.
Parametr ustawia sposób traktowania obiektywu. Jeśli ustawiony na „ogólny”, zakłada się ogniskową 28mm i format pełnej klatki. Jeśli ustawiony na „specyficzny”, ogniskowa i jej mnożnik mogą być ustawione ręcznie.
Ogniskowa użytego obiektywu. Domyśla wartość brana jest z danych Exif. Ten parametr jest widoczny i aktywny tylko w przypadku modelu obiektywu ustawionego na „specyficzny”.
Mnożnik ogniskowej użytego apratu. Na ogół trzeba go ustawić ręcznie. Ten parametr jest widoczny i aktywny tylko w przypadku modelu obiektywu ustawionego na „specyficzny”.
Wybór opcji obiektywu „specyficzny” powoduje, że ten parametr umożliwi dowolne ręczne dostosowanie proporcji boków zdjęcia.
Kliknięcie na jednej z ikon rozpoczyna proces automatycznego dopasowania parametrów modułu w oparciu o linie poziome i/lub
pionowe. Możesz wybrać korektę tylko zniekształceń pionowych ( 
), tylko poziomych ( 
), lub obu rodzajów jednocześnie ( 
). Ctrl-klik na którejś z ikon tylko dopasuje obrót. Shift-klik na którejś z ikon dopasuje tylko poziome i/lub pionowe przesunięcie obiektywu.
Kliknięcie ikony przeprowadzi ponownie analizę zdjęcia pod kątem pasujących skupisk linii. Shift-klik stosuje wcześniej podbicie kontrastu, Ctrl-klik podbicie krawędzi. Obie odmiany mogą być użyte samodzielnie bądź w kombinacji, jeśli opcje domyślne nie potrafią wykryć wystarczającej
liczby linii. Kliknięcie ikony 
odłącza dotąd zebrane dane. Kliknięcie ikony 
pozwala na przełączanie widoczności nakładki z widokiem skupisk linii.
| Moduł usuwania zmętnienia jest zaprojektowany do automatycznej redukcji efektu kurzu i zmętnienia w powietrzu, często redukującego kontrast w fotografii krajobrazowej. Moduł może zostać użyty do podbicia koloru szczególnie w obszarach o niskim kontraście. |
|
Im większe zmętnienie powietrza i im większa odległość pomiędzy aparatem i fotografowanym obiektem, tym bardziej wyblakły na obrazie jest przedmiot zdjęcia. Zmętnienie absorbuje światło dochodzące z kierunku obiektu do aparatu, ale również jest źródłem rozproszonego światła w tle. Dlatego też moduł usuwania zmętnienia ocenia najpierw dla ilość zmętnienia w każdym obszarze, a potem usuwa rozproszone światło w tle zgodnie z jego miejscową wartością i odzyskuje oryginalne światło przedmiotu.
Moduł posiada dwie kontrolki, określające ilość redukacji zmętnienia i próg, do jakiego zmętnienie jest usuwane. Ustawienie obu na maksimum najbardziej redukuje zmętnienie, ale może powodować również generowanie artefaktów. Usunięcie światła atmosferycznego może spłaszczyć obraz i uczynić go nienaturalnym. Wartości optymalne są najczęściej poniżej jedności i są raczej zależne od obrazu oraz osobistych preferencji estetycznych.
Parametr siły kontroluje ilość usunięcia zmętnienia. Ustawiony na 1, usuwa całość wykrytego zmętnienia od aparatu na określoną odległość; zobacz poniżej. Wartości ujemne dla tego parametru zwiększają ilość zamglenia na zdjęciu.
| Ten moduł dodaje krzywą korekcji do danych zdjęcia, co jest wymagane, kiedy w module wejściowy profil koloru zostały wybrane określone profile wejściowe. |
|
Jeśli w module wejściowego profilu koloru zdecydujesz użyć profilu ICC od producenta aparatu, krzywa korekcji często musi zostać wstępnie zastosowana do danych – w przeciwnym razie zdjęcie wyglądać będzie zbyt ciemno. Dodatkowe przetwarzanie nie jest wymagane, jeśli używasz standardowej matrycy darktable lub matryc kolorowych. Krzywa korekcji definiowana jest częścią liniową od cieni do pewnej górnej granicy oraz krzywą gamma, pokrywającą śródtony i światła. Więcej informacji zawiera pokrewny projekt darktable, UFRaw.
Ustawia górną granicę obszaru uznawanego za cienie oraz czy nie przeprowadzana jest korekcja gamma. Na ogół profil wymaga wartości pomiędzy 0.0 a 0.1.
| Ten moduł potrafi korygować pewne błędy obiektywów, głównie zniekształcenia, poprzeczne aberracje chromatyczne (TCA) i winietowanie. Wykorzystuje on zewnętrzną bibliotekę lensfun, wyposażoną w profile dla wielu (ale nie dla wszystkich) popularnych aparatów i szkieł. |
|
Do wykonania korekcji obiektywu moduł użyje danych Exif ze zdjęcia w celu identyfikacji kombinacji aparatu i obiektywu, a także pobierze parametry korekcji z profilu w bazie lensfun.
Marka i model aparatu wg danych Exif. Możesz nadpisać te dane i wybrać aparat z menu.
Zostaną pokazane tylko profile korekcji, zgodne z wybranym aparatem.
Marka i model obiektywu wg danych Exif. Możesz nadpisać te ustawienia i wybrać własne z menu hierachicznego. Jest to głównie potrzebne dla mechanicznych szkieł, ale również dla obiektywów niemarkowych bądź pochodzących od firm trzecich.
Korekcje zależą dodatkowo od pewnych parametrów fotometrycznych, odczytywanych z danych Exif: ogniskowej (potrzebnej dla dystorsji, TCA i winietowania), przysłony (potrzebnej dla TCA i winietowania) oraz odległości ostrzenia (potrzebnej dla winietowania). Wiele aparatów nie rejestruje w danych Exif odległości ostrzenia; prawdopodobnie trzeba będzie ustawić to ręcznie.
Możesz ręcznie nadpisać automatycznie ustawione parametry. Wybierz jedno z ustawień w menu albo – przy wciąż otwartym menu – wpisz po prostu pożądaną wartość.
Jeśli systemowa biblioteka lensfun nie posiada profilu korekcji dla twojej pary aparat/obiektyw, kontrolki sterujące trzech parametrów fotometrycznych nie są wyświetlane, a zamiast tego pojawi się ostrzeżenie. Własny profil możesz również próbować znaleźć na własną rękę w menu. Jeśli nie ma twojego obiektywu, sprawdź, czy jest na liście wspieranych szkieł i sprawdź narzędzie lensfun-update-data. Jeśli brakuje profilu dla obiektywu, zajrzyj do usługi kalibracji obiektywu oferowanej przez Torstena Brongera, jednego z użytkowników darktable. Możesz również odwiedzić stronę domową lensfun i nauczyć się tworzyć własny zestaw parametrów korekcji. Nie zapomnij podzielić się z nimi ze społecznością lensfun!
Ta lista daje wybór pomiędzy korekcjami do zastosowania przez darktable (dystorsje, TCA, winietowanie). Zmień wartość domyślną „wszystkie”, jeśli aparat dokonał już korekcji wewnętrznych (na przykład winietowania) lub kiedy planujesz dokonać takich korekcji w innym programie.
Poza korekcją błędów obiektywu, moduł może również imitowac różne typy odwzorowań (geometrii). Możesz wybrać odpowiednią wartość, taką jak „prostoliniowe”, „rybie oko”, „panoramiczne”, „cylindryczne”, „rzut prostokątny”, „rzut stereograficzny”, „rzut wiernokątowy” oraz „rybie oko Thoby'ego”.
Suwak pozwoli na wybór współczynnika skalowania zdjęcia. Wciśnięcie przycisku autoskalowania (po prawej stronie suwaka) pozwoli darktable wybrać najlepszy współczynnik bez czarnych brzegów.
Domyślne zachowanie modułu to korekcja błędów obiektywu. Przełącz na „zniekształcenie”, żeby zasymulować zachowanie konkretnego obiektywu, odwracając działanie modułu.
Suwak pozwala na nadpisanie parametru korekcji dla TCA. Możesz go również użyć dla ręcznego ustawienia parametru w przypadku, kiedy profil obiektywu nie zawiera korekcji TCA. Uważaj na kolorowe łączenia na kontrastowych krawędziach i dostosuj ten i następne parametry dla minimalizacji efektu.
Suwak pozwala na nadpisanie parametru korekcji dla TCA. Możesz go również użyć dla ręcznego ustawienia parametru w przypadku, kiedy profil obiektywu nie zawiera korekcji TCA.
| Niektóre aparaty, jak na przykład Nikon D1X, posiadają prostokątne komórki sensora, zamiast powszechnie używanych kwadratowych. Bez zastosowania korekcji prowadzi to do powstania zniekształceń. Moduł stosuje niezbędne skalowanie. |
|
| Sensory w niektórych aparatach, takich jak Fujifilm FinePix S2Pro, F700 czy E550, mają ukośny wzór Bayera zamiast zwyczajowego prostopadłego. Brak korekcji prowadzi do przechylonego obrazu z czarnymi rogami. Moduł stosuje niezbędny obrót. |
|
| Ten moduł używany jest do odszumiania zdjęć z wysokim ISO. Jest to moduł powolny z racji jego zasobożerności, zarówno pod kątem procesora, jak i wykorzystania pamięci. Wbrew intuicji im wyższe wartości na suwakach, tym mniejsze zużycie zasobów. |
|
Moduł redukuje szum na zdjęciu, ale zachowuje ostre krawędzie. Osiąga to dzięki uśrednianiu pikseli z jego sąsiadami, biorąc pod uwagę nie tylko odległość geometryczną, ale także odległość na skali zakresu, czyli różnice w wartościach RGB. Ponieważ odszumianie jest procesem zasobożernym, znacząco zwalnia ono przetwarzanie sekwencji; rozważ aktywowanie modułu na późniejszych etapach pracy. Moduł potrafi być naprawdę efektywny, jeśli jakiś kanał RGB jest zaszumiony znacznei bardziej, niż pozostałe dwa. W takim przypadku użyj miksera kanałów, żeby zobaczyć moduły pojedynczo i odpowiednio wyregulować intensywnosć rozmycia.
| Moduł oferuje łatwe w użyciu, a jednocześnie wysoce wydajne odszumianie. Wykorzystuje on (według twojego wyboru) algorytm średnich nielokalnych bądź falkowy (z analizą krawędzi), z parametrami dopasowanymi do modelu aparatu i wartości ISO. |
|
Zespół darktable, z pomocą wielu użytkowników, zmierzył profile szumu dla różnych aparatów.
darktable przechowuje profile koloru w zewnętrznym pliku json. Plik mozna znaleźć w $DARKTABLE/share/darktable/noiseprofile.json, gdzie $DARKTABLE oznacza katalog instalacyjny darktable. Format json jest banalnie prosty i wyjaśniony dogłębnie w witrynie json.org. Możesz podmienić domyślne profile koloru własnymi i podać plik startowy z linii poleceń podczas uruchamiania darktable.
Więcej szczegółów zawiera Sekcja 1.1.1, „Polecenie darktable”. Jeśli opracujesz własne profile szumu, nie zapomnij prosimy podzielić się nimi z zespołem darktable!
/!\ UWAGA /!\ Powiększony podgląd widoku w ciemni jest nie do końca dokładny. Zawsze sprawdź efekt na 100% powiększeniu!
Zauważ, że (prawie) wszystkie suwaki tego modułu mogą przyjmować wartości większe, niż ich widoczne granice, poprzez wprowadzenie wartości przy użyciu PPM i klawiatury.
W oparciu o dane Exif pliku raw, darktable automatycznie określi model aparatu i ustawienie ISO. Jeśli odpowiedni profil zostanie znaleziony w bazie, zostanie użyty. Jeśli zdjęcie posiada pośrednie wartości ISO, właściwości zostaną zinterpolowane z dwóch najbliższych zestawów w bazie, a wyliczona wartość pojawi się jako pierwsza na liście. Będziesz mógł ręcznie nadpisać tę wartość, aby lepiej dostosować ją do twoich preferencji. Pierwsza pozycja na liście pozwala ci wrócić do profilu, uznanego przez darktable za najbardziej pasujący.
Moduł potrafi redukować szum z wykorzystaniem dwóch algorytmów. Zarówno metoda „średnich nielokalnych”, jak i „falek” dobrze radzą sobie z szumem luma (jasności) i chrominancji (szumu kolorowego). Metoda „falkowa” pozwala również dostosować siłę odszumiania w zależności od ziarnistości szumu. W razie potrzeby możesz użyć dwóch instancji modułu (p. Sekcja 3.2.4, „Wiele instancji”): jednej do szumu lumy, w trybie mieszania „jasność” lub „jasność HSV”, a drugiej do szumu chromy, z trybem mieszania „kolor” lub „kolor HSV”. Przykład użycia dwóch instancji z trybami mieszania dostępny jest jako preset do tego modułu. Więcej informacji na temat trybów mieszania zawiera Sekcja 3.2.5.4, „Operatory mieszania”. Moduł oferuje również present trybu automatycznego dla każdego z algorytmów. Tryby automatyczne pozwalają ustawić parametry modułu w łatwiejszy sposób, określając swoje parametry z profilów. Wszystkie suwaki modułu mogą przyjmować wartości spoza zakresu, jeśli skorzystasz z PPM.
Ponieważ balanse bieli różnie traktują każdy kanał RGB, dają on również różne poziomy szumów. Ta opcja nakazuje algorytmowi dostosować się do balansu bieli. Powinna być wyłączona w drugiej instancji, jeśli pierwsza działa w trybie mieszania kolorów.
Ten suwak dostepny jest jest tylko w trybie „średnich nielokalnych”. Kontroluje on rozmiar dopasowywanych łatek przy wyborze pikseli do uśredniania (p. Sekcja 3.4.1.9, „Odszumianie – średnie nielokalne”). Ustaw to na większe wartości, kiedy szum wzrasta. Pamiętaj, że wysokie wartości mogą za bardzo wygładzić drobne krawędzie. Czas przetwarzania pozostanie mniej więcej taki sam.
Ten suwak dostępny jest tylko w trybie „średnich nielokalnych”. Określa on odległość od piksela, w której algorytm będzie szukał podobnych łatek. Zwiększenie wartości da lepsze rezultaty dla bardzo zaszumionych zdjęć z szorstkim ziarnem, choć lepiej do tego jest użyć suwaka rozproszenia. Czas przetwarzania bardzo zależy od kwadratu tego parametru. Im wyższa wartość tego parametru, tym dłuższy czas przetwarzania.
Ten suwak dostępny jest tylko w trybie „średnich nielokalnych”. Podobnie jak promień szukania, określa on odległość od piksela, w której algorytm będzie szukał podobnych łatek, ale robi to bez zwiększania ilości analizowanych łatek. Z tego względu czas przetwarzania pozostanie podobny. Zwiększenie tej wartości zredukuje gruby szum, lecz wygładzi kontrast lokalny. Ten suwak jest szczególnie pomocny przy redukcji szumu chromatycznego.
Suwak dostępny w trybach „średnich nielokalnych” oraz „średnich nielokalnych auto”. Kontroluje ilość szczegółów, zachowanych przez algorytm. Może zostać użyty do kontroli ilości wygładzania szumu lumy: duże wartości spowodują wygładzanie dużej ilości szumu chromy i małej – szumu lumy. Suwak nie ma efektu, jeśli rozmiar łatki wynosi 0.
| Te krzywe są dostępne tylko, jeśli wybrano tryb „falka”. Szum na zdjęciu to zazwyczaj nie tylko gładkie ziarno, ale również ziarno mniej lub bardziej szorstkie. Te krzywe pozwalają na większe lub mniejsze odszumianie, w zależności od gładkości widocznego szumu. Lewa część krzywej wpłynie na szum szorstki, a prawa – na gładki. Uniesienie krzywej wygładzi, a opuszczenie zmniejszy gładkość. Możesz przykładowo zachować bardzo drobny szum, ściągając skrajny prawy punkt krzywej do minimum. Innym razem, kiedy zmagasz się z szumem chrominancji w trybie mieszania, możesz podnieść prawą część krzywej, ponieważ kolory nie zmienią zbyt wiele w mikroskali: to pomoże szczególnie wtedy, kiedy widzisz nieodszumione, pojedyncze piksele. |
|
Rozważając krzywe R, G i B, najlepszą metodą pracy będzie spojrzenie na jeden kanał przy użyciu modułu miksera kanałów w trybie szarości, odszumienie tego kanału, i wykonanie tych samych kroków dla pozostałych kanałów. W ten sposób możesz w pracy uwzględnić fakt, że któryś z kanałów może być bardziej zaszumiony od pozostałych. Zwróć uwagę, że zgadywanie najbardziej zaszumionego kanału bez wyizolowania go może okazać się zwodnicze: całkowita czerwień piksela nie musi wynikać z szumu w kanale R, lecz być skutkiem szumu w jednym z pozostałych kanałów.
Parametr służy do dostrojenia siły efektu odszumiania. Domyślna wartość maksymalizuje stosunek sygnału do szumu. Dalszy wybór – pomiędzy niższym szumem i większą utratą szczegółów, a większą ilością szumów w zamian za zachowanie lepszej struktury obrazu na zdjęciu – jest już kwestią gustu.
Opcja dostępna w trybach „falek” oraz „średnich nielokalnych”. Pozwala na agresywniejsze odszumianie świateł bądź cieni. Zmniejsz wartość, jeśli chcesz odszumiać bardziej cienie, niż światła. Na ogół ze wzrostem szumu będziesz musiał obniżyć tę wartość.
Opcja dostępna w trybach „falek” oraz „średnich nielokalnych”. Pozwala na korekcję zafarbu, mogącego pojawić się w cieniach. Zwiększ wartość, jeśli cienie mają zielony zafarb, zmniejsz, kiedy jest on szkarłatny.
Opcja dostępna w trybach „automatycznych”. W tych przypadkach darktable próbuje wywieść parametry odszumiania z profilu aparatu. W zależności od zdjęcia mogą one nie być optymalne. Jeśli przykładowo zdjęcie jest mocno niedoświetlone, a ty podbiłeś ekspozycję, dla dobrego odszumienia nalezy zwiększyć ten parametr. Powinien on odzwierciedlać wzmocnienie dodane do obrazu: jeśli zwiększasz ekspozycję o 1EV, sygnał mnożony jest przez 2, więc ten parametr powinien być ustawiony na 2.
Demozaikowanie jest fundamentalnym etapem obróbki każdego pliku raw.
Szczegółowy opis wykracza poza zakres tej instrukcji. W dużym skrócie, komórki sensora aparatu cyfrowego mogą rejestrować tylko różne poziomy jasności, nie różne kolory. Żeby zarejestrować kolory obraz, każda komórka jest osłonięta filtrem koloru: czerwonym, zielonym bądź niebieskim. Z racji konstrukcji ludzkiego widzenia zielonych komórek jest dwa razy więcej, niż czerwonych albo niebieskich. Filtry ułożone są w mozaikę, zwaną filtrem Bayera. Stąd też każdy piksel na zdjęciu niesie informację tylko o jednym kanale koloru. Demozaikowanie odtwarza brakujące kanały kolorów przez interpolację danych sąsiednich pikseli. Więcej informacji zawiera Wikipedia w artykule o filtrze Bayera.
Ponieważ interpolacja ma tendencję do generowania artefaktów, do tej pory opracowano wiele algorytmów demozaikujących. Artefakty pojawiają się na ogół jako wzór mory przy dużych powiększeniach. Aktualnie darktable wspiera PPG, AMAZE oraz VNG4. Wszystkie te algorytmy tworzą wysokiej jakości obrazy z małą tendencją do artefaktów. Najlepsze efekty spośród nich da prawdopodobnie AMAZE. darktable używa jednak domyślnie PPG, ponieważ AMAZE jest zauważalnie wolniejszy. VNG4 produkuje najbardziej miękkie obrazy z całej trójki, ale w przypadku pojawiania się schodkowych artefaktów warto dać mu szansę.
Kilka aparatów wyposażonych jest w sensory, nie korzystające z filtra Bayera. Apraraty z matrycą "X-Trans" mają własny zestaw algorytmów demozaikujących. Domyślnym dla tych sensorów jest jednoprzebiegowy Markesteijn, który daje dość dobre efekty. Dla nieco lepszej jakości (kosztem dużo wolniejszego przetwarzania) wybierz Markesteijn trójprzebiegowy. Chociaż demozaikowanie VNG na niektórych komputerach jest szybsze, niż Markesteijn jednoprzebiegowy, ma ono większą skłonność do generowania artefaktów.
Dodatkowo darktable wspiera specjalny algorytm demozaikowania – przejściowy monochromatyczny (ang. passthrough). Nie jest to algorytm ogólnego zastosowania. Może być użyty tylko do aparatów z fizycznie usuniętym z sensora, czyli zdrapanym, filtrem kolorów. Normalnie demozaikowanie odtwarza brakujące kanały kolorów poprzez interpolację danych sąsiednich pikseli. Jeśli brak tablicy filtru koloru, nie ma czego interpolować, więc ten algorytm ustawia wszystkie kanały kolorów na tę samą wartość, co skutkuje szarymi pikselami, a więc obrazem monochromatycznym. Ta metoda gwarantuje brak artefaktów z interpolacji, które wystąpiłyby w przypadku zastosowania któregoś ze standardowych algorytmów demozaikowania.
Następne parametry modułu aktywują dodatkowe kroki uśredniające i wygładzające. W szczególnych przypadkach pomaga to w redukcji artefaktów.
Demozaikowanie jest zawsze stosowane podczas eksportu zdjęć. Demozaikowanie na monitorze stosowane jest tylko wtedy, kiedy powiększenie jest większe od 50% lub gdy odpowiednio ustawiono opcję „metoda demozaikowania dla trybu ciemni bez przybliżenia” (p. Sekcja 8.4, „Ciemnia”). W przeciwnym przypadku kanały kolorów brane są z sąsiednich pikseli bez kosztownej interpolacji.
Ustaw metodę demozaikowania. darktable dla wyświetlaczy Bayera wspiera aktualnie PPG, AMAZE oraz VNG4. Dla wyświetlaczy X-Trans wspierane są VNG oraz 1- i 3-przebiegowy Markesteijn.
Ustaw próg dla dodatkowego przebiegu mediany. Domyślnie ustawione na „0”, co deaktywuje filtrowanie mediany. Opcja niedostępna dla matryc X-Trans.
| Odszumianie (raw) pozwala na przeprowadzenie odszumienia przed demozaikowaniem. Zostało przeniesione z dcraw. |
|
Ustawia próg wykrycia szumu. Wyższe wartości prowadzą do mocniejszej redukcji szumów i większej utraty szczegółów obrazu.
Szum na zdjęciu jest zazwyczaj nie tylko gładkim ziarnem, ale bywa również mniej lub bardziej szorstki. Te krzywe pozwalają odszumiać mniej lub bardziej, w zależności od szorstkości widzialnego szumu. Lewa część krzywej wpływa na bardzo szorstki szum, prawa – na szum gładki. Przesuwanie krzywej w górę powoduje większe wygładzanie, w dół – mniejsze. Jako przykład, możesz chcieć zachować gładki szum, przeciągając prawą część krzywej aż do samego dołu. Innym razem, walcząc z szumem chromantycznym w trybie mieszania, możesz zechcieć przesunąć w górę prawą część krzywej, ponieważ kolory nie zmienią wiele w rejonach gładkiego ziarna: może to szczególnie pomóc, jesli widzisz nieodszumiony pojedynczy piksel. Rozważając krzywe R, G i B, najlepszą metodą pracy będzie spojrzenie na jeden kanał przy użyciu modułu miksera kanałów w trybie szarości, odszumienie tego kanału i wykonanie tych samych kroków dla pozostałych kanałów. W ten sposób możesz w pracy uwzględnić fakt, że któryś z kanałów może być bardziej zaszumiony od pozostałych. Zwróć uwagę, że zgadywanie najbardziej zaszumionego kanału bez wyizolowania go może okazać się zwodnicze: całkowita czerwień piksela nie musi wynikać z szumu w kanale R, lecz być skutkiem szumu w jednym z pozostałych kanałów.
| Moduł zaprojektowany do wykrywania i eliminacji gorących pikseli. Są to piksele, które nie rozpoznały prawidłowo poziomu naświetlenia. Kiedy zostają wykryte, są zastępowane średnią wartością pikseli sąsiadujących. |
|
Kontrolujesz czułość detekcji parametrem progu, a poziom eliminacji parametrem siły.
Próg detekcji – jak mocno wartość piksela musi odstawać od jego sąsiadów, żeby mógł być uznany za gorący piksel.
Rozszerza wykrywanie gorących pikseli, a nawet potraktuje piksel jako gorący, kiedy tylko trzy (zamiast czterech) sąsiadujących pikseli odchyli się ponad poziom progowy.
Moduł nie posiada parametrów. Kiedy zostaje aktywowany, automatycznie próbuje zoptymalizować widoczne aberracje.
Algorytm zakłada wejście w postaci niewykadrowanego zdjęcia. Moduł zawiedzie, kiedy na ekranie pojawi się tylko fragment powiększonego zdjęcia, ponieważ w takim przypadku otrzyma w danych wejściowych tylko część obrazu. W konsekwencji w widoku centralnym zniekształcenia chromatyczne nie zostaną poprawnie skorygowane. To ograniczenie występuje tylko w pracy interaktywnej, nie podczas eksportu plików.
Ten moduł działa tylko dla zdjęć z sensora Bayera (czyli dla sensora z większości aparatów).
| Ten moduł próbuje odzyskać informację o kolorze, na ogół obciętą z racji niekompletnej informacji o którymś z kanałów. Jeśli nie zrobisz niczego, wartości obciętych obszarów podmienione zostaną na nieobcięty kanał. Jeśli na przykład obcięte są kanały zielony i niebieski, w obciętych obszarach zdjęcie zabarwi się na czerwono. |
|
Możesz wybrać jedną z trzech metod ratowania prześwietleń.
„Obcięcie świateł” wyrównuje po prostu piksele do poziomu bieli. W rzeczywistości – konwertuje je do neutralnych szarych tonów. Metoda jest najbardziej użyteczna w przypadkach, kiedy obcięte światła pojawiają się w bezbarwnych obszarach, jak na przykład chmury na niebie.
„Rekonstrukcja w LCh” analizuje każdy piksel z obciętym co najmniej jednym kanałem i przekształca informację w przestrzeni barwnej LCh w próbie naprawy obciętego piksela przy użyciu wartości pozostałych pikseli (3 dla matrycy Bayera lub 8 dla X-Trans) w przetwarzanym bloku sensorów. Metoda daje zwykle lepsze rezultaty, niż „przycinanie świateł”, ponieważ niektóre szczegóły w przyciętych obszarach udaje się zachować. Nie może jednak odtworzyć każdej informacji o kolorze – otworzone światła będą monochromatyczne, ale jaśniejsze i bardziej szczegółowe, niż po opcji „przycinania świateł”. Metoda działa dobrze z krzywą bazową o wysokim kontraście (jak u wielu producentów w ich plikach JPEG), która odwzorowuje światła z niskim nasyceniem. To dobra opcja na obiekty z naturalnym niewielkim nasyceniem, jak chmury.
„Rekonstrukcja koloru” korzysta z algorytmu, przenoszącego informację o kolorze z zachowanego sąsiedztwa do obciętych świateł. Metoda działa dobrze w obszarach homogenicznych kolorów, a szczególnie na odcieniach skóry z gładko zacienionymi światłami. Zawodzi w przypadkach, kiedy generuje artefakty schodkowe w światłach za wysoko kontrastowymi krawędziami, takimi jak dobrze wyeksponowane struktury przed prześwietlonym tłem (na przykład maszty lub flagi na wypalonym niebie).
Wskazówka: dla większej efektywności odzyskania prześwietleń będziesz potrzebował zastosować negatywną korekcję EV w module ekspozycji (p. Sekcja 3.4.1.12, „Ekspozycja”). Jeśli chcesz uniknąć ogólnego zaciemnienia zdjęcia, możesz skorzystać z możliwości maski, żeby ograniczyć korektę EV tylko do świateł (p. Sekcja 3.2.5.5, „Maska wektorowa” i Sekcja 3.2.5.6, „Maska parametryczna”).
Jedynym elementem kontrolnym w tym module jest wybierak kolorów, pozwalający na dobór różnych kolorów dla materiału filmowego.
Kliknięcie na kolorowym polu otworzy okno wybieraka kolorów, oferującego szereg często używanych kolorów, lub pozwalającego
na zdefiniowanie własnego koloru RGB. Możesz również aktywować próbnik, wciskając i wskazując próbkę ze zdjęcia – najlepiej z nienaświetlonych brzegów negatywu.
| Ten moduł jest aktywowany automatycznie dla zdjęć raw i sprawdza, czy uwzględnione są punkty bieli i czerni dla konkretnego aparatu. Stosowane są ustawienia domyślne dla wszystkich wspieranych urządzeń. Na ogół okazują się wystarczające. |
|
Określony dla aparatu poziom czerni czterech pikseli matrycy RGGB Bayera. Piksele o wartości niższej od progowej uważane są za niezawierające istotnych danych.
Określony dla aparatu poziom bieli. Wszystkie piksele z wyższymi wartościami będą podlegać działaniu modułu ratowania prześwietleń (p. Sekcja 3.4.1.27, „Odzyskiwanie prześwietleń”). Piksele o wartości równej wartości poziomu są traktowane jak białe.
