darktable page lede image
darktable page lede image

Mieszanie (ang. blending)

3.2.5. Mieszanie (ang. blending)

3.2.5.1. Przegląd

Na ogół moduł pobiera wejście z poprzedniego, wykonuje swoje obliczenia i przekazuje wyjście do kolejnego modułu w sekwencji. Na życzenie możesz aktywować dodatkowy etap, w którym wyjście modułu jest przetwarzane z wejściem przed przekazaniem efektu do następnego modułu. Takie dodatkowe przetwarzanie nosi nazwę mieszania. Wejście i wyjście mogą być przetwarzane z różnymi algorytmami, noszącymi nazwę operatorów albo trybów mieszania.

Istnieją "wielokrotne" wersje operatorów mieszających, ograniczone do zdjęć demozaikowanych, niedemozaikowanych bądź przestrzeni barwnych, w których mogą działać. W zależności od modułu, w menu mieszania będzie dostępna wersja pojedyncza bądź wersje wielokrotne.

Każdy parametr mieszania jest kontrolowany parametrem o nazwie krycie, który może przyjmować wartości od 0% do 100% i określa, jak wejście i wyjście składają się na ostateczny rezultat. Typowo krycie 0% daje efekt identyczny z obrazem wejściowym - moduł pozostaje bez efektu. Krycie 100% przekazuje maksymalny efekt modułu z taką wartością trybu mieszania.

Wartość krycia może być taka sama dla wszystkich pikseli obrazu. W takim przypadku mieszanie działa jednakowo na całym zdjęciu. Możesz również zastosować różne krycie dla różnych obszarów zdjęcia bądź wartości pikseli. Jest to nazwane maską i daje końcową kontrolę nad tym, na które części obrazów wpłynie moduł i w jakim stopniu. Według uznania możesz aktywować maskę wektorową, parametryczną, bądź kombinacje obu.

3.2.5.2. Użycie

Moduły ze wsparciem dla mieszania posiadają dodatkową belkę trybów mieszania na dole swojego interfejsu.
mieszanie

Mieszanie jest aktywowane kliknięciem jednego z tych przycisków. W zależności od wybranej wartości mogą pojawić się różne kontrolki.

wył.

Wyjście modułu jest przekazywane do następnego modułu w sekwencji bez dalszej zmiany. Nie wyświetlają się żadne kontrolki.

jednolicie

reprocesowanie ma miejsce z wybranym trybem mieszania i wartością krycia – tymi samymi dla wszystkich pikseli. Wyświetlane są dodatkowe kontrolki do wyboru trybu mieszania i krycia. Domyślnie jest to tryb normalny i krycie 100%.

maska wektorowa

reprocesowanie ma miejsce z wybranym trybem mieszania i wartością krycia. Wyświetlane są dodatkowe kontrolki do narysowania maski. Jeśli nie narysowano żadnych elementów maski, wszystkie piksele mają takie samo krycie, określane przez wartość suwaka krycia. Jeśli narysujesz element maski, np. okrąg, wnętrze okręgu mieć będzie maksymalne wartości krycia, będąc otoczone przez obszar przejściowy lub granicę ze spadkiem wartości krycia, a pozostała część obrazu krycie 0%. Możesz używać różnych kształtów. Więcej szczegółów – Sekcja 3.2.5.5, „Maska wektorowa”.

maska parametryczna

reprocesowanie ma miejsce z wybranym trybem mieszania i wartością krycia. Wyświetlane są dodatkowe kontroli do sterowania kryciem poszczególnych pikseli, określane przez wartość pikseli. W poprzednich wersjach darktable nosiło ono nazwę mieszania warunkowego. Patrz Sekcja 3.2.5.6, „Maska parametryczna”.

maska wektorowa i parametryczna

ta opcja łączy maskę wektorową i parametryczną, pokazując pełny zestaw kontrolek. Zobacz Sekcja 3.2.5.8, „Łączenie masek wektorowych i parametrycznych” aby nauczyć się, jak najlepiej wykorzystać tę kombinację.

maska rastrowa

ta opcja korzysta z utworzonej w innym module maski parametrycznej, połączonej czasem z maską wektorową. Więcej szczegółów: Sekcja 3.2.5.7, „Maska rastrowa”.

menu mieszania

opcja udostępnia dostępne mieszające opcje modułu oraz opcje dodatkowe, charakterystyczne dla operacji mieszania.

3.2.5.3. Przykłady

Teksturowanie zdjęcia

Znak wodny obsługuje pliki SVG z osadzonymi obrazami, które mogą być użyte jako źródło tekstury. Operatory mieszania dają kontrolę nad sposobem prezentacji tekstury.

Wyraziste szczegóły
Kiedy do darktable zostały wprowadzone operatory mieszające, dodano nowy moduł, filtr górnoprzepustowy (p. Sekcja 3.4.3.12, „Filtr górnoprzepustowy”). Zawiera on filtr górnoprzepustowy, zalecany szczególnie przy mieszaniu. Jest on wykorzystywany do tworzenia bardzo szczegółowego obrazu; ta metoda jest szeroko wykorzystywana w oprogramowaniu do obróbki zdjęć.

To jest oryginalne zdjęcie, mocno przetworzone: najpierw monochromatyczność, a następnie trochę niebieskiego dzielonego tonowania, ale jak widać brakuje mu szczegółów i straciło na ostrości...

Tutaj zastosowano opisany powyżej filtr górnoprzepustowy. Widać, że detale zostały mocno podkreślone i otrzymaliśmy obraz o wyrazistej szczegółowości.

3.2.5.4. Operatory mieszania

Zaimplementowaliśmy kilka trybów mieszania, a kolejne mogą zostać dodane w przyszłości. Jak na razie, darktable obsługuje wszystkie najpopularniejsze i rozpoznasz kilka używanych przez inne oprogramowanie do obróbki obrazu. Dobrym wprowadzeniem do wielu popularnych trybów mieszania może być GIMP Manual (Chapter 8.2, Layer Modes). Dlatego też tutaj omówimy szczegółowo tylko kilka z nich.

trybów mieszania
normalny

To jest prawdopodobnie najczęściej używany tryb. Miesza on po prostu wejście i wyjście i w zależności od wartości przezroczystości redukuje siłę działania modułu. Jest to również najczęstszy wybór w sytuacji, kiedy efekt działania modułu chcesz zastosować lokalnie, używając masek.

zwykły ograniczony

Ten tryb mieszania działa podobnie, jak normalny poza tym, że dane wejściowe i wyjściowe są ograniczone wartościami min/max. Wartości spoza zakresu są blokowane i nie są przekazywane to kolejnych modułów. Czasami pomaga to uniknąć artefaktów. W większości przypadków jednak (np. ekstremalne światła, przesycone kolorem) wartości spoza zakresu lepiej jest przepuścić dalej w schemacie, żeby obsłużyć je później (np. w module wyjściowego profilu koloru). Dobrym wyborem jest wtedy najczęściej normalny tryb mieszania.

jasność

Ten tryb mieszania łączy jasność z obrazu wejściowego i wyjściowego. Dane koloru (natężenie i odcień) brane są niezmienione ze zdjęcia wejściowego.

chrominancja

Ten tryb mieszania łączy chrominancję (nasycenie) ze zdjęć wejściowego i wyjściowego. Jasność i odcień brane są bez zmian z obrazu wejściowego.

odcień

Ten tryb mieszania łączy odcień (zabarwienie) ze zdjęć wejściowego i wyjściowego. Jasność i chrominancja brane są bez zmian z obrazu wejściowego. Uwaga: Jeśli moduły drastycznie zmieniają zabarwienie (np. przy generowaniu kolorów komplementarnych), wówczas ten tryb mieszania może powodować duży szum koloru.

kolor

Ten tryb mieszania łączy kolor (chrominancję i zabarwienie) ze zdjęć wejściowego i wyjściowego. Jasność jest brana bez zmian z obrazu wejściowego. Uwaga: Jeśli moduły drastycznie zmieniają zabarwienie (np. przy generowaniu kolorów komplementarnych), wówczas ten tryb mieszania może powodować duży szum koloru.

Jasność Lab

Dostępne tylko w modułach, operujących w przestrzeni Lab; ten tryb mieszania łączy jasność ze zdjęcia wejściowego i wyjściowego, podczas gdy dane o kolorze brane są bez zmian ze zdjęcia wejściowego. W przeciwieństwie do trybu mieszania jasność, ten tryb nie przeprowadza żadnej konwersji przestrzeni barwnych i nie obcina żadnych danych. W niektórych sytuacjach generuje on mniej artefaktów, niż jasność.

Kolor Lab

Dostępne tylko z modułami, operującymi w przestrzeni Lab; ten tryb miesza kanały Lab a i b ze zdjęć wejściowego i wyjściowego, podczas gdy dane o jasności brane są niezmienione ze zdjęcia wejściowego. W odróżnieniu od trybu kolor, ten tryb nie przeprowadza żadnej konwersji przestrzeni barw i nie traci żadnych danych. W niektórych przypadkach generuje on mniej artefaktów w porównaniu z trybem kolor.

Jasność HSV

Dostępne tylko w modułach, operujących w przestrzeni RGB; ten tryb mieszania łączy jasność ze zdjęcia wejściowego i wyjściowego, podczas gdy dane o kolorze brane są bez zmian ze zdjęcia wejściowego. W przeciwieństwie do trybu mieszania jasność, ten tryb nie obcina żadnych danych.

Kolor HSV

Dostępne tylko z modułami, operującymi w przestrzeni RGB; ten tryb miesza kolor ze zdjęcia wejściowego i wyjściowego, podczas gdy dane o jasności brane są tylko ze zdjęcia wejściowego. W porównaniu do trybu kolor, ten tryb nie powoduje utraty danych.

wyrównanie koloru

Niektóre moduły, jak na przykład poziomy czy krzywa tonalna, działają głównie na wartościach tonalnych zdjęcia, wykonując również modyfikacje nasycenia koloru. Tryb mieszania z dostosowaniem koloru przyjmuje jasność tylko z danych wyjściowych i łączy kolory z wejścia i wyjścia, umożliwiając kontrolę dostosowania koloru modułu.

tryb mieszania

Dodatkowy parametr dostępny jest w operatorach mieszania, wykorzystujących przestrzeń RGB. Pozwala na adaptację efektu stosowanego operatora. Efekt zależy od operatora.

3.2.5.5. Maska wektorowa

Rysowanie maski reprezentuje najprostsze podejście do ograniczenia efektu działania modułu na konkretny obszar wywoływanego zdjęcia.

Przegląd

Korzystając z maski wektorowej, możesz tworzyć maskę poprzez bezpośrednie rysowanie na obrazie. Dostępne są różne operatory rysowania, zwane kształtami; mogą być one stosowane samodzielnie bądź w grupie. Elastyczny tryb edycji pozwala na zmianę proporcji kształtu, jego usunięcie bądź import kształtów, stworzonych uprzednio w innych modułach.

Wewnętrznie kształty przechowywane są jako grafika wektorowa i renderowane w potrzebnej rozdzielczości podczas przetwarzania sekwencyjnego. Kształty zapisywane są w układzie współrzędnych oryginalnego zdjęcia i przekształcane we wszystkich ingerujących w nie modułach. Tym sposobem kształt będzie pracował na tym samym obszarze obrazu, niezależnie od zniekształceń czy innych zastosowanych na nim modyfikacji.

Użycie
W celu narysowania kształtu należy kliknąć jeden z symboli kształów. Program automatycznie przejdzie do trybu edycji, w którym tworzysz nową instancję wybranego kształtu, a następnie zmienić jego właściwości. Co więcej, Ctrl+klik na każdym kształcie (poza ścieżką) aktywuje tryb ciągłej edycji. Tryb ten przydaje się do edycji kolejno tworzonych kształtów. Wciśnięcie Prawy klik powoduje opuszczenie trybu ciągłej edycji.

Tryb edycji opuszczamy przez kliknięcie na symbolu . W każdej chwili można powrócić do trybu edycji i wprowadzić nowe modyfikacje poprzez ponowne kliknięcie symbolu. W trybie edycji można również usunąć kształt, klikając na niego prawym przyciskiem – kształt jest usuwany z bieżącej maski, ale wciąż pozostaje na liście zdefiniowanych.

Niezależnie od wybranego kształtu możesz kręcić kółkiem myszy, żeby zmienić rozmiar kształtu, wykonać Shift+kółko dla zmiany zmiękczenia kształtu lub Ctrl+kółko dla zmiany krycia kształtu.

Jeśli wykonasz Ctrl-klik na symbolu edycji, przejdziesz do trybu ograniczonej edycji. Blokuje on takie akcje, jak przeciąganie kształtu i zmiana jego rozmiaru. Dozwolone są tylko drobne zmiany, takie jak przesuwanie węzła.

Aktualnie dostępnych jest pięć kształtów.

pędzel

Kliknięcie symbolu dodaje pociągnięcie pędzlem.

Rozpocznij rysowanie, klikając na płótnie LPM, i trzymając go wciśnięty, przesuwaj kursor. Pociągnięcie pędzla kończy się w momencie puszczenia klawisza. Rozmiar pędzla, jego twardość i krycie mogą być zmieniane odpowiednio przez rolkę myszy, Shift+rolkę oraz Ctrl+rolkę, zarówno przed rozpoczęciem rysowania, jak i w jego trakcie. Podobnie możesz użyć klawiszy [ | ] to zmniejszenia / zwiększenia rozmiaru pędzla, { | } do zmniejszenia / zwiększenia twardości oraz < | > do zwiększenia / zmniejszenia krycia.

Jeśli korzystasz z tabletu graficznego z piórkiem z końcówką wrażliwą na nacisk, darktable potrafi zastosować nacisk piórka do poszczególnych atrybutów pędzla. Więcej szczegółów zawiera Sekcja 8.4, „Ciemnia”.

Przy podniesieniu piórka tabletu lub zwolnieniu LPM narysowana figura konwertowana jest do grupy połączonych węzłów, określających kształt. Sekcja 8.4, „Ciemnia” określa stopień wygładzenia. Wyższy poziom wygładzenia to mniej węzłów – ułatwia to późniejszą edycję kosztem niższej dokładności początkowej.

Węzły i segmenty pociągnięcia pędzlem mogą być modyfikowane indywidualnie. Zobacz dokumentację ścieżki poniżej, aby dowiedzieć się więcej.

Renderowanie złożonego pociągnięcia pędzlem wymaga dużej ilości cykli procesora; rozważ użycie kształtu okręgu, elipsy albo ścieżki, gdzie to jest możliwe.

Pociągnięcie pędzlem z uchwytami i aktywowanym wyświetlaniem maski.
okrąg

Kliknięcie symbolu dodaje kształt okręgu.

Kliknij na płótnie, żeby umieścić okrąg. Jeśli trzeba, możesz kliknąć LPM i przeciągnąć okrąg do nowej pozycji. Przewinięcie rolki myszy wewnątrz okręgu zmieni jego średnicę; rolka na granicy okręgu bądź Shift+rolka gdziekolwiek w jego obrębie zmieni szerokość przejścia. Ctrl+rolka ustawi krycie okręgu – najlepiej widoczne z maską wyświetlaną przez naciśnięcie klawisza .

Kształt okręgu z kontrolkami oraz aktywną maską wyświetlania.
elipsa

Kliknięcie symbolu dodaje kształt elipsy.

Ogólna zasada jest taka sama, jak dla kształtu okręgu. Dodatkowo na obwodzie pojawiają się cztery węzły. Klik na węźle ustawia jedną ze średnic. Ctrl-klik lub Shift+Ctrl+rolka obraca elipsę. Shift-klik wewnątrz kształtu przełącza gradient na brzegu pomiędzy równomiernym a proporcjonalnym.

Kształt elipsy z uchwytami i aktywowanym wyświetlaniem maski.
ścieżka

Kliknięcie symbolu dodaje kształt, określony zdefiniowaną przez użytkownika zamkniętą ścieżką.

Kliknij LPM na płótnie, żeby określić węzły ścieżki; zakończ ścieżkę, klikając PPM po ustawieniu ostatniego punktu. Domyślnie węzły połączone są gładkimi liniami. Jeśli chcesz, aby na węźle linie stworzyły kąt, możesz to zrobić poprzez Ctrl-klik.

W trycie edycji możesz konwertować istniejące gładkie węzły na ostre rogi i odwrotnie, Ctrl-klikając na nich. Dodatkowe węzły wstawiasz, Ctrl-klikając na odpowiednim segmencie linii. Pojedyncze węzły usuwasz PPM na nich; upewnij się, że kursor znajduje się nad dobrym węzłem i że węzeł jest podświetlony, w przeciwnym razie możesz niechcący usunąć całą ścieżkę.

Rozmiar całego kształtu może być zmieniony rolką myszy – analogicznie, jak kształt okręgu. To samo tyczy się szerokości granicy, tj. obszaru z gradientem krycia, który zmienia się przy pomocy Shift+rolka z dowolnego miejsca wewnątrz kształtu. Pojedyncze węzły, jak również segmenty ścieżek, mogą być przesuwane przez przeciąganie. Jeśli węzeł jest wybrany kliknięciem, pojawią sie dalsze punkty kontrolne – możesz przesuwać je, aby zmienić krzywiznę linii, a także powrócić do wartości domyślnych, klikając PPM. Przeciąganie jednego z punktów kontrolnych na brzegu dostosuje szerokość brzegu tylko w tej części kształtu.

Rozważ uszczegółowienie ścieżki w ograniczonym trybie edycji (p. niżej), co pozwala na edycję pojedynczych węzłów i segmentów bez ryzyka przypadkowego przesunięcia lub zmiany rozmiaru całego kształtu.

Kształt ścieżki z uchwytami i aktywowanym wyświetlaniem maski.
gradient

Kliknięcie symbol u dodaje gradient do maski. Ta opcja nie tworzy zamkniętego kształtu, ale gradient liniowy, wypełniający cały obraz.

Kliknij na płótnie, żeby określić pozycję linii z kryciem 50%. Linia posiada dwa węzły, które możesz przeciągać, żeby zmienić pochylenie gradientu.

Przewijanie blisko środkowej linii zakrzywi gradient.

Shift+przewijanie blisko środkowej linii zmienia nachylenie gradientu. Kropkowane linie wskazują odległość odpowiednio pomiędzy kryciem 100% a 0%. Między tymi kropkowanymi liniami krycie zmienia się liniowo. Gradient najlepiej przeglądać i edytować, kiedy maska jest wyświetlana klawiszem .

W zależności od modułu i źródłowego zdjęcia, użycie kształtu z gradientem może prowadzić do efektu bandingu. Rozważ użycie modułu ditheringu (p. Sekcja 3.4.1.1, „Dithering”)

Gradient z uchwytami i aktywowanym wyświetlaniem maski.
maska wektorowa

Liczba kształtów użytych w bieżącej masce wyświetlana jest w polu maski wektorowej. Kliknięcie na to pole otwiera rozwijaną listę ze wszystkimi kształtami, zdefiniowanymi w konkteście bieżącego zdjęcia, ale nie użytych jeszcze w bieżącej masce. Możesz kliknąć na dowolny z nich, aby dodać go do bieżącej maski. Lista zawiera również kształty zdefiniowane, ale już nie używane. W ten sposób możesz nawet przywrócić usunięty kształt.

Przycisk polaryzacji (odpowiednio i ) umożliwia użytkownikowi przełączanie się pomiędzy zwykłym i odwróconym trybem maski wektorowej, odwraca on wartość krycia – 100% staje się 0% i na odwrót. Jest to przydatne podczas łączenia masek wektorowych i parametrycznych (p. Sekcja 3.2.5.8, „Łączenie masek wektorowych i parametrycznych”).

odwróć maskę

Kiedy wybrana jest maska wektorowa, pojawia się dodatkowa lista rozwijalna do odwrócenia maski poprzez włączenie lub wyłączenie inwersji.

manager masek

Więcej funkcji do kontroli interakcji wielu kształtów wewnątrz maski można znaleźć w panelu zarządcy masek (p. Sekcja 3.3.7, „Manager masek”). Tam też dla większej kontroli można nadawać kształtom nazwy. Można również wybierać poszczególne kształty do edycji – cecha przydatna szczególnie wtedy, kiedy maska zawiera kilkanaście kształtów z zachodzącymi na siebie kontrolkami.

3.2.5.6. Maska parametryczna

Cecha maski parametrycznej, poprzednio zwana mieszaniem warunkowym, oferuje ścisłą kontrolę nad mieszaniem poszczególnych pikseli. Dzieje się tak za sprawą automatycznego tworzenia pośrednich masek mieszania z parametrów podanych przez użytkownika. Te parametry to dane kolorów, w odróżnieniu od współrzędnych przy maskach wektorowych.

Maska parametryczna to potężne narzędzie o dużej złożoności.

Przegląd

Dla każdego kanału danych modułu (Lab, RGB) i dodatkowo dla kilku wirtualnych kanałów danych (np. odcień, nasycenie) można konstruować funkcję krycia, ograniczoną do kanału. W zależności od wartości pikseli dla tego kanału danych, funkcja ta określi dla każdego piksela współczynnik mieszania pomiędzy 0 a 1 (lub 100%).

Dlatego też każdy piksel zdjęcia może posiadać różne czynniki mieszające dla każdego ze swoich kanałów danych (rzeczywistych i wirtualnych). Wszystkie czynniki mieszające są finalnie mnożone na każdym pikselu z wartością suwaka globalnego krycia (p. Sekcja 3.2.5.4, „Operatory mieszania”) dla ostatecznego określenia maski zdjęcia.

Jeśli dla danego piksela maska mieszająca ma wartość 0, wejście modułu pozostaje bez zmian. Jeśli dla piksela wartość maski jest maksymalna (1 lub 100%), moduł działa całą siłą.

Użycie

Kiedy na liście mieszanie aktywna jest opcja maska parametryczna, wówczas pokazywany jest dodatkowy zestaw kontrolek.

Zakładki kanału

Każda zakładka określa kanał danych – rzeczywisty bądź wirtualny. Moduły operujace w przestrzeni Lab posiadają kanały danych dla L, a, b, C (chrominancja LCh) oraz h (odcień LCh). Moduły (w schemacie pracy "scena") operujące na RGB mają kanały danych dla g (szarości) R, G, B, H (odcień HSL), S (nasycenie HSL) oraz L (jasność HSL). Mieszanie (wykonywane w schemacie pracy "scena") RGB posiada kanały danych dla g (szarości), R, G, B, Jz (komponent luminancji z JzCzhz), Cz (komponent luminancji JzCzhz) oraz hz (komponent odcienia dla JzCzhz). Jeśli potrzebujesz więcej wyjaśnień, skorzystaj z artykułu na Wikipedii dot. przestrzeni barwnych .

Każda zakładka posiada dwa suwaki dla kanałów danych: jeden dla danych wejściowych, otrzymywanych przez moduł, i drugi dla danych wyjściowych, generowanych przez moduł przed mieszaniem. Suwak dla danych wyjściowych jest domyślnie ukryty i można go pokazać poprzez opcję pokaż kanały wyjściowe w menu mieszania.

Suwak współczynnika wzmocnienia pozwala rozszerzyć zakres wartości, objętych suwakami maski parametrycznej. Można to wykorzystać w edycji scen, w których wartości luminancji przekraczają 100% docelowych świateł. Suwak dostępny jest tylko w kanałach, w których może się przydać.

Możesz przeglądać dane określonego kanału koloru, przytrzymujac Shift i umieszczając kursor nad odpowiednim suwakiem. Centralny obraz wyświetla wybrany kanał w odcieniach szarości lub fałszywych kolorach, w zależności od ustawienia odpowiedniej opcji ciemni (p. Sekcja 8.4, „Ciemnia”). Możesz także przytrzymać klawisz Ctrl, co pozwoli podejrzeć wynikową maskę, nałożoną na zdjęcie. Po przesunięciu kursora poza suwak, zdjęcie po chwili wróci do normalnego wyglądu.

Suwaki kanału koloru

Z tym suwakiem kanału koloru definiujemy trapezoidalną funkcję krycia. Do tego celu używane są cztery znaczniki na suwak. Dwa trójkąty ponad suwakiem wyznaczają zakres wartości z kryciem 1. Dwa trójkąty poniżej suwaka wyznaczają wartości z kryciem 0. Punktom pośrednim pomiędzy pełnym a zerowym kryciem nadawane są wartości proporcjonalne.

Wypełnione trójkąty lub znaczniki do wewnątrz wskazują zamkniętą (na ogół węższą) krawędź funkcji trapezoidalnej. Otwarte trójkąty bądź znaczniki na zewnątrz wskazują otwartą (na ogół szerszą) krawędź funkcji trapezoidalnej. Sekwencja znaczników zawsze pozostaje niezmienna: mogą one się stykać, ale nigdy nie zamienią się miejscami.

Przycisk polaryzacji maski (odpowiednio oraz po prawej stronie suwaka przełącza pomiędzy trybami funkcji: zaznaczania i odznaczania zakresu, z graficznym potwierdzeniem, dzięki zamianie górnych i dolnych znaczników trójkątnych. Te dwa typy funkcji trapezoidalnych są reprezentowane graficznie na poniższych obrazkach.

Funkcja zaznaczania zakresu

Funkcja odznaczania zakresu

Funkcja trapezoidalna, wybierająca do mieszania wąski zakres wartości.

Funkcja trapezoidalna, wykluczająca z mieszania wąski zakres wartości.

W stanie początkowym wszystkie znaczniki są na krańcowych pozycjach, odpowiednio po lewej i prawej stronie. W tym stanie funkcja wyboru zakresu selekcjonuje cały zakres wartości, przydzielając im wszyskim maskę 100%. Startując od tego punktu można przesuwać suwaki do wewnątrz, wydzielając coraz więcej części zdjęcia, poza pozostałym wąskim zakresem.

Funkcja odznacz zakres domyślnie odznacza cały zakres wartości, dając zerową maskę w punkcie wyjścia. Przesuwanie suwaka do środka stopniowo powiększa maskę coraz bardziej, poza pozostałym wąskim zakresem.

Więcej informacji o polaryzacji zawiera Sekcja 3.2.5.8, „Łączenie masek wektorowych i parametrycznych”.

Przyciski kontrolne

Przyciski kontrolne pomagają w projektowaniu maski parametrycznej.

Z próbnikiem kolorów możesz pobrać próbkę ze zdjęcia. Wartości jej rzeczywistych i wirtualnych kanałów wyświetlane są na poszczególnych suwakach. Wyboru pomiędzy próbkowaniem punktowym i obszarowym dokonujesz z globalnego panelu próbnika (p. Sekcja 3.3.6, „Globalny próbnik koloru”).

Przy pomocy przycisku odwrócenia przełączysz polaryzację wszystkich kanałów (również potencjalnie aktywną maskę wektorową) i zmienisz metodę łączenia kanałów do maski wynikowej. Więcej informacji zawiera Sekcja 3.2.5.8, „Łączenie masek wektorowych i parametrycznych”.

Przycisk resetu przywraca wszystkie wartości do ustawień początkowych.

Łącz maski

Kiedy aktywna jest albo maska parametryczna, albo kombinacja maski wektorowej i parametrycznej, pojawia się dodatkowa lista, kontrolująca sposób łączenia pojedynczych masek, tworzących maskę wynikową. Opcja ta pozwala również na odwrócenie maski wynikowej. Szczegóły na temat łączenia masek zawiera Sekcja 3.2.5.8, „Łączenie masek wektorowych i parametrycznych”.

Przykład
Efekt kluczowania kolorem

Do kluczowania kolorem maku w czerwieni, a reszty obrazu w czerni i bieli można użyć modułu monochromatyczności do wszystkich rejonów zdjęcia, poza nasyconymi czerwienią płatkami.

Do kontroli maski wybieramy kanał odcienia, ponieważ zapewni on dobrą separację pomiędzy płatkami a tłem.

Takie ustawienia w kanale odcienia tworzą parametryczną maskę mieszającą, która wyklucza czerwone płatki. Mała biała kreska na gradiencie powstała przez użycie próbnika koloru na jednym z płatków i znaczników, a potem wyśrodkowana na wskazanym odcieniu, żeby zwiększyć selektywność maski.

Maska końcowa.

Ostateczne zdjęcie po zastosowaniu modułu monochromatyczność.

3.2.5.7. Maska rastrowa

Kiedy aktywna jest maska wektorowa bądź maska parametryczna, ostateczna maska może być wykorzystana w innych modułach. Dzieje się tak, ponieważ wszystkie kształty z maski wektorowej i wszystkie funkcje mieszania z maski parametrycznej danego modułu tworzą maskę końcową, która jest wewnętrznie przechowywana jako obraz rastrowy i dostępna dla innych modułów.

Przegląd

Każda składowa maska wybiera zestaw pikseli i określa, jak mocno efekt modułu wpływa na to zaznaczenie. Można określić kilka masek wektorowych i funkcji mieszania parametrycznego, a wszystkie razem definiują maskę końcową, czyli finalne ustawienie siły efektu na moduł.

Zaznaczenie z tych masek można zapisać jako mapę alfa, czyli obraz o wymiarach oryginału, gdzie dla każdego piksela zapisywana jest wartość jego intensywności w przedziale między zerem a maksymalną wartością alfa. Jeśli wartość piksela wynosi zero, wejście modułu pozostaje bez zmian, jeśli wartość jest maksymalna, wówczas moduł wywiera pełny efekt, a dla każdej wartości pośredniej efekt stosowany jest w odpowiednim miejscu proporcjonalnie.

Mapa alfa każdego modułu jest zapisywana wewnętrznie i dostępna dla innych modułów poprzez przycisk maski rastrowej. Maska z dowolnego modułu może być więc łatwo wykorzystana w innym.

Użycie
Rozwijalne menu

Jeśli w innym module zdefiniowano maskę, pojawi się ona ona w rozwijalnym menu masek rastrowych. Można ją łatwo zidentyfikować według nazwy modułu, w którym została utworzona.

3.2.5.8. Łączenie masek wektorowych i parametrycznych

Ten rozdział opisuje, jak darktable łączy indywidualne maski w celu stworzenia wynikowej maski modułu. Indywidualne maski to maski wektorowe i wszystkie pojedyncze kanały masek parametrycznych. Zagadnienie należy do zaawansowanych – jeśli nie chcesz wnikać w szczegóły, przejdź poniżej do miejsca, w którym opisujemy dwa typowe przypadki użycia.

Przegląd

Za sposób łączenia pojedynczych masek odpowiadają dwa główne elementy: ustawienie polaryzacji każdej maski, określane przyciskami plus i minus, oraz ustawienie parametru łącz maski (p. „Łącz maski”).

O maskach można myśleć jako o obrazach w skali szarości, przyjmujących dla każdego piksela wartości od 0 do 1 (lub od 0% do 100%).

Najprostszym sposobem łączenia masek jest mnożenie przez indywidualne wartości pikseli. Piksel na wynikowej masce będzie miał wartość 0, jeśli którakolwiek maska w tym miejscu będzie miała wartość 0. Piksel maski wynikowej może przyjąć wartość 1.0 tylko wtedy, kiedy każda z masek przyjmuje dla tego piksela wartość 1. Ten sposób kombinacji nazywa się wyłącznym. Każda maska może wyłączyć piksel poprzez ustawienie jego wartości na zero, niezależnie od pozostałych. Jeśli piksel jest wyłączony (wartość = 0), nie ma możliwości ponownego włączenia go żadną inną maską.

Drugi sposób składania masek jest następujący: najpierw odwracamy każdą pojedynczą maskę – obliczając 1.0 minus jej wartość – następnie mnożymy te odwróceone maski, a na koniec odwracamy ponownie maskę końcową. Jeśli któraś z nieodwróconych pojedynczych masek ma wartość 1.0 na pikselu, ostatecznie również wyniesie ona 1.0. Maska wynikowa może osiągnąć zerową wartość piksela tylko wtedy, kiedy wszystkie maski pojedyncze mają wartość 0. Ta metoda składania nosi nazwę łącznej. Każda pojedyncza maska może włączyć piksel poprzez ustawienie jego wartości na 1.0, niezależnie od innych. Kiedy piksel jest włączony jakąkolwiek maską (tzn. z wartością 1.0), nie ma sposobu na wyłączenie go żadną inną maską.

Wyłącznie dwa sposoby łączenia byłyby raczej mało praktyczne. Największą elastyczność można osiągnąć poprzez możliwość odwrócenia każdej z masek. Osiąga się to przyciskiem polaryzacji oraz , znajdującym się blisko poszczególnych kanałów. Wciśnięcie przycisku polaryzacji odwraca jej wartości, czyli wartość każdego piksela jest przeliczana jako 1.0 minus wartość oryginalna.

Wewnątrz listy łącz maski możesz także odwrócić finalną maskę poprzez wybranie opcji z wyłączeniem i odwróceniem lub łącznie i z odwróceniem.

Użycie
Typowym zastosowaniem połączonych masek: wektorowej i parametrycznej jest wstępny wybór obszaru zdjęcia – przez maskę wektorową albo parametryczną – i użycie drugiego rodzaju maski do doprecyzowania wyboru. Doprecyzowanie może oznaczać albo dołączenie poprzednio nie zaznaczonych obszarów, albo usunięcie z wybranego obszaru rejonów wcześniej zaznaczonych.

Dwa typowe zastosowania:

Tryb łączny

W tym trybie ustaw listę łącz maski na łącznie i upewnij się, że wszystkie przyciski polaryzacji poszczególnych kanałów i masek ustawione są na wartość ujemną (). Punktem startowym jest maska, w której wszystkie piksele mają wartość zero, tzn. żaden piksel nie jest wybrany. Teraz należy dostosować suwaki maski parametrycznej w celu zaznaczenia coraz większej liczby pikseli do zaznaczenia lub narysować kształt na płótnie w celu wyboru rejonów zdjęcia.

Tryb wyłączności

W tym przypadku ustaw listę łącz maski na wartość z wyłączeniem i upewnij się, że wszystkie przyciski polaryzacji ustawione są na plus (). Rozpoczynasz z maską z wszystkimi wartościami 1.0, czyli wszystkimi pikselami zaznaczonymi. Teraz przy pomocy suwaków maski parametrycznej możesz w miarę potrzeby wyłączać części obrazu lub bezpośrednio rysować na płótnie, żeby wykluczyć te obszary.

Dla wygody, w interfejsie masek parametrycznych znaleźć można przełącznik , odwracający wszystkie polaryzacje oraz przełączający pomiędzy trybem łącznym i z wyłączeniem na liście łączenia masek.

Zachęcamy początkujących, żeby skupili się na tych dwóch przypadkach. Z tego wynika z kolei, że decyzję o sposobie tworzenia maski warto podjąć na samym początku. Zaawansowani znajdą sposób, żeby samodzielnie wykorzystać wiele kombinacji biegunowości i masek.

3.2.5.9. Uszczegóławianie maski i dodatkowe kontrolki

Przegląd

Kiedy aktywna jest maska parametryczna, maska wektorowa bądź ich kombinacja, pojawia się kilka dodatkowych suwaków, pozwalających na drobiazgowe uszczegółowienie maski.

Użycie
Podczas mieszania masek dostępnych jest kilka dodatkowych opcji dla maski wynikowej: można ją zmiękczać, rozmywać, dostosowywać ich jasność i kontrast, czasowo wyłączać lub wyświetlać jako nakładkę. Ostatnia opcja jest szczególnie przydatna, kiedy chcemy sprawdzać efekt następujących kontrolek.
wtapianie według

Zmiękczanie maski niejednolicie wygładza maskę parametryczną bądź wektorową w taki sposób, że jej krawędzie zostają automatycznie dopasowane do krawędzi obrazu. Wygładzanie maski prowadzone jest albo przez wejściowy obraz modułu, albo przez jego wyjście (przed mieszaniem), w zależności od tego, która opcja jest wybrana na liście wtapianie według. Zmiękczanie jest szczególnie wrażliwe na ten wybór szczególnie w przypadku modułów, operujących na krawędziach, czyli np. wyostrzających lub rozmywających.

promień zmiękczania

Suwak promienia zmiękczania określa siłę efektu. Zmiękczanie działa najlepiej, jeśli krawędzie maski wektorowej i/lub parametrycznej pokrywają się z grubsza z krawędziami prowadzącego obrazu. Im większy promień zmiękczania, tym lepiej algorytm zmiękczający może dopasować krawędzie maski do odległych krawędzi zdjęcia. Jeśli jednak promień jest zbyt duży, wówczas maska może również okazać się za duża, czyli pokryć obszary, które chcemy wyłączyć. Zmiękczanie nie działa, jeśli promień ustawiony jest na 0.

rozmycie maski

Rozmycie maski tworzy miękkie przejście pomiędzy maskowanymi a niemaskowanymi obszarami zdjęcia i pozwala uniknąć artefaktów. Suwak rozmycia maski kontroluje promień rozmycia gaussowskiego, zastosowanego do wynikowej maski mieszającej. Im większy promień, tym mocniejsze rozmycie – 0 oznacza maskę nierozmytą. Rozmycie gaussowskie jest zawsze stosowane po zmiękczeniu, jeśli aktywowano oba typy maski. Pozwala to na wygładzanie krawędzi i artefaktów, powstałych przy zmiękczaniu.

krycie maski

Siła działania modułu określona jest przez lokalne krycie maski. Zmiękczanie i mieszanie maski mogą w efekcie dać maskę z ograniczonym kryciem, co zmniejsza jej siłę działania. Dlatego też suwak krycia maski pozwala na ponowne dostrojenie natężenia. Jeśli krycie jest zmniejszone (ujemne wartości suwaka), najmniej kryte części zostaną zmienione silniej, niż obszary bardziej kryte. I odwrotnie, jeśli krycie maski jest zwiększone (dodatnie wartości suwaka), najbardziej kryte części będą zmienione silniej, niż najbardziej przezroczyste. Widać więc, że całkowicie kryte części maski pozostaną kryte, a całkowicie przejrzyste – przejrzyste. Wszystko po to, żeby mieć pewność, że obszary dołączone lub wyłączone z działania modułu poprzez ustawienie krycia na 0% lub 100% pozostaną odpowiednio dołączone lub wyłączone nawet, kiedy krycie zostanie dostrojone tym suwakiem.

kontrast maski

Ten suwak zwiększa bądź zmniejsza kontrast maski. Oznacza to, że pozwala na modyfikację przejścia pomiędzy przezroczystymi a nieprzezroczystymi częściami maski.

tymczaswowo wyłącz maskę

Czasami zachodzi potrzeba sprawdzenia efektu działania modułu bez efektu generowanego przez maskę. Można to zrobić, klikając symbol , czasowo deaktywujący maskę – wybrany tryb mieszania i krycie będą nadal działać. Przełączanie tego klawisza pozwoli działać masce na zdjęcie w oczekiwany sposób.

wyświetl maskę

Kliknięcie symbolu wyświetli bieżącą maskę jako żółtą nakładkę na czarno-białym podglądzie zdjęcia. Ciemnożółte obszary wskazują krycie 100%, a szare obszary bez żółtej nakładki - krycie 0%.

Przykłady
Zmiękczanie maski wektorowej

Odręczne tworzenie maski wektorowej jest nużące w przypadku konieczności dokładnego maskowania osoby bądź obiektu. W tym przykładzie chcemy zwiększyć kontrast kolorów rzeźby lwa na lewym obrazu, nie ingerując w tło. Przybliżone zaznaczenie tworzymy maską wektorową. Na drugim zdjęciu aktywne jest wyświetlenie maski. Zauważ, że maska jest niedokładna i nie pokrywa precyzyjnie rzeźby lwa. Dostosowując promień zmiękczenia, krycie maski oraz jej kontrast, osiągamy niewielkim wysiłkiem dobre dopasowanie. Na trzecim zdjęciu powyżej promień zmiękczania został ustawiony na 50, a promień rozmycia na 5 dla niewielkiego wygładzenia maski. Krycie maski i jej kontrast zostały zwiększone odpowiednio do wartości 0.3 i 0.5 dla zwiększenia precyzji dopasowania. Ostatnie zdjęcie pokazuje efekt końcowy, gdzie poprawienie koloru poprzez moduł kontrastu kolorów (p. Sekcja 3.4.2.6, „Kontrast kolorów”) jest dzięki masce ograniczone tylko do rzeźby lwa.

Zmiękczanie maski w tym przykładzie działa szczególnie dobrze, ponieważ rzeźba na początkowym zdjęciu jest dobrze odseparowana od nieostrego tła. Wyróżniająca się krawędź na granicy rzeźby prowadzi maskę zmiękczającą po jej konturze. Zauważ, że zmiękczanie może być stosowane zarówno do masek wektorowych, jak i parametrycznych.